Afbeelding: Studenten van de Orot Etzion school versieren een loofhut in het Oz veGaon natuurreservaat nabij het knooppunt Gush Etzion.
Over de hele wereld hebben Joden zich de afgelopen week voorbereid op het Loofhuttenfeest. Veertig jaren zwierven onze voorouders door de woestijn voordat ze het Heilige Land bereikten. Ze leefden van manna dat uit de hemel kwam, werden beschermd door een speciale wolk en leefden in tenten. Zoals alle mensen die in de woestijn leven, waren ze voor hun voortbestaan volledig afhankelijk van God.
Het maakt deel uit van de Joodse traditie om het Joodse Nieuwjaar te beginnen door tijdens het Loofhuttenfeest in een geïmproviseerd gebouw, een loofhut, te wonen, tenminste om in te eten en voor sommigen zelfs om te slapen. Het maakt ook deel uit van de Joodse religie om een speciale zegen uit te spreken over de ‘vier soorten’ groen, waaronder een loelav (palmblad), een etrog (soort citroen), mirtetakjes en wilgentakjes, die verschillende soorten Joden vertegenwoordigen. Het wordt beschouwd als een tijd van vreugde en toen de tempel nog in Jeruzalem nog stond, waren er de hele dag festiviteiten ter ere van deze belangrijke feestdag.
Aan het begin van deze speciale feestweek is het echter belangrijk om te gedenken, dat verschillende Joodse gemeenschappen over de hele wereld deze speciale en vreugdevolle feestdag op verschillende manieren vieren. Dit is niet omdat we niet één volk zijn, maar meer vanwege onze tweeduizend jaar oude diaspora, die het Joodse volk heeft opgesplitst in verschillende gemeenschappen, die erin zijn geslaagd hun nationaliteit te behouden en tegelijkertijd verschillende lokale gebruiken over te nemen.
In de Verenigde Staten neigden de mensen ertoe om de soekkah (dat is het enkelvoud van soekkot) te versieren met dezelfde soorten gewassen die de andere Amerikanen gebruiken om Thanksgiving te vieren: pompoenen, maïs, enz. Amerikaanse loofhutten worden zelden versierd met de ‘zeven soorten’ van Israël, de zeven belangrijkste gewassen die het land voortbrengt: tarwe, gerst, druif, vijg, granaatappels, olijf(olie) en dadel(honing) . Amerikaans-Joodse families eten meestal pompoenballen, met rijst gevulde eikelpompoenen en ander Amerikaans seizoens-voedsel dat het feest in Amerika een speciale flair geeft.
Palestijnen en Joden musiceren samen in de centrale loofhut van de Joodse nederzetting Efrat, ten zuiden van Bethlehem. Samenleven op zijn best. (Foto: Gershon Elinson/Flash90)
In Buchara (Oezbekistan) zijn de loofhutten versierd met fijne zijde en geweven stoffen, terwijl de vloeren bedekt zijn met geborduurde tapijten en zachte kussens. De muren van de hutten in Buchara zijn versierd met appels, granaatappels, peren, munt en basilicumstengels. Voor de maaltijd eten de mensen daar meestal gevulde wijnbladeren en rijst.
De Syrisch-Joodse gemeenschap versiert de loofhut met de zeven verschillende soorten van Israël, namelijk gerst, tarwe, granaatappels, dadels, vijgen, olijven en druiven. Tegen het einde van het festival blijven de Syrische gelovigen de hele nacht op om de Bijbel, de Psalmen en de Zohar, een verzameling commentaren op de Torah, te bestuderen . Er is ook een speciale aliyah (oproep) van kinderen om uit de Torah voor te lezen, waarna de Syrische Joden amandelen in de lucht gooien en ze vervolgens opeten. Na het feest gebruiken Syrische Joden de etrog, of citrusvrucht, om er jam van te maken.
Sefardische Joden, die afkomstig zijn uit Spanje en Portugal, hangen biscocho’s (gebakjes met de vorm van een cirkel) in de loofhut op. Zij zetten ook pruimen en veenbessen in de loofhut . Tegen het einde van het feest serveren sommige Sefardische Joden macaroni en kaas in de hut. Na de feestdagen gebruiken ze de etrog voor de wekelijkse Havladah-dienst, die aan het einde van de shabbat plaatsvindt.
Ze bewaren de loelav (palmtak) tot Pesach en gebruiken het als een bezem om alle broodproducten uit het huis te verwijderen.
De Marokkaans-Joodse gemeenschap versiert hun loofhutten met sierlijke tapijten uit het Midden-Oosten en speciale Elia-stoelen. Marokkaanse kinderen krijgen speciale zoetigheden. De loelav wordt versierd met zijden linten en bellen. Na de feestelijkheden wordt die soms in een bloempot geplaatst om de gezondheid te bevorderen. Alle Marokkaanse Joodse gemeenschappen serveren een breed scala aan kostelijke gerechten, waaronder Marokkaanse vis, spiesjes, zelfgebakken brood, couscous, Israëlische salade, aardappelsalade, pittige paprikasalade ,pittige tomatensalade, hummus, matboucha (pittige tomatensaus), auberginesalade met tehina, gebakken aubergine, enz. Marokkaanse Joden staan bekend om hun heerlijke salades.
Een Samaritaanse loofhut op de berg Gerizim, in de buurt van Nabloes op de Westbank. (Foto: Nasser Ishtayeh/Flash90)
Europese Joodse gemeenschappen leven in een ander klimaat, daarom lijken hun loofhutten niet op die van de gemeenschappen in Israël en in het hele Midden-Oosten. Joodse loofhutten in Europa zijn gebouwd van dennebomen en sparren, omdat het koudere klimaat een stabielere hut vereist dan warmere klimaten. Hun loofhutten zijn simpel. Ze zijn niet zo decoratief als de hutten van de oosterse en Sefardische Joden.
In de Europese Joodse gemeenschappen in de Kaukasus waren de meeste Joden te arm om zich een Etrog of Loelav te kunnen veroorloven, daarom deelden ze die gemeenschappelijk.
Maar in de Kaukasus bestaat ook een gemeenschap van bergjoden in Dagestan en Azerbeidzjan. Ze hebben decoratieve hutten vol prachtige tapijten en vloerkleden. De Etrog en de Lulav werden ook vanuit Zuid-Rusland of Perzië naar deze gemeenschappen gebracht. Zij zijn de enigen onder de Kaukasisch-Joodse gemeenschappen die het feest op een meer oosterse manier vieren.
Toen er in Aden (in Jemen) nog een Joodse gemeenschap was, werd tijdens het Loofhuttenfeest de hele Joodse wijk van Aden veranderd in een enorme tuin. Haar loofhutten waren prachtig versierd met veel oosterse sjaals. Ze hingen appels, granaatappels en citrusvruchten aan hun hutten. Hun maaltijden in de soekkot duurden uren, zongen tijdens het festival, soms in het Hebreeuws en soms in het Arabisch. In de nacht werden de soekkot verlicht met speciale lampen die uit India werden geïmporteerd.
Ultraorthodoxe Joodse mannen bouwen een soekkah in de wijk Mea Shearim in Jeruzalem. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90)
De Egyptisch-Joodse activiste Levana Zamir had als kind soortgelijke herinneringen aan het feest in Kaïro: ‘Overal in de straten van Kaïro, zelfs in gemengde wijken, waren balkons die tot loofhutten werden omgebouwd. Ze brachten palmbomen mee en plaatsten die met witte lakens op de balkons. Mijn vrienden vonden dat geweldig omdat het leuk en fijn was om bij ons op het balkon te zijn. We hadden christelijke en moslimvrienden die ook aristocratisch waren, en dat was goed.’
‘De overblijfselen van een zeer grote soekkah staan nog steeds op de binnenplaats van de El Hanan-synagoge in Kaïro’, vertelde Zamir. ‘In elke synagoge hadden ze een hele grote soekkah. Na het gebed gingen de mensen erheen om de kiddoesj te drinken en te eten. Je kunt zien dat het heel oud is. Het was niet alleen belangrijk om drie maaltijden in de hut te eten, maar de mannen en jongens moesten er ook in slapen. Het moest heel groot zijn. We hadden een huis in de buitenwijken van Caïro en een hele grote tuin. We hadden een geweldige loofhut. Mijn vader moest daar slapen met de twee oudere jongens.’
Volgens Zamir is het idee om in de loofhut te slapen een gebruik van de mizrachim, de Joden uit de Arabische landen, wat de meeste Israëli’s tegenwoordig niet meer doen: ‘In Israël slapen de meeste mensen niet in de loofhut. Ik herinner me dat mijn moeder me vertelde dat haar vader de hele tijd in de hut woonde, zoals het volk Israël deed tijdens de Exodus. Ze aten er niet alleen; het was hun huis. Ze hebben het juiste gedaan, niet zoals vandaag. Wij bouwen een hut voor de kinderen, niet voor ons. Ik heb het niet over de religieuze mensen die het volgens deze principes doen. Mijn man bouwde elk jaar een hut voor de kinderen. Toen ze het huis verlieten, was het voorbij en hebben we hebben geen hut meer gebouwd. Dat is een groot verschil. We deden het daar, omdat het deel uitmaakte van ons leven als Joden. Dat is het verschil tussen wat het daar was en wat het hier is.’
Nathan Katz , auteur van Who Are the Jews of India, stelt dat het Loofhuttenfeest eeuwenlang geen deel uitmaakte van het leven van de Indiase Joden. Ze vierden echter wel Khiricha San (puddingfeest), een soortgelijk feest rond een maïs- en kokospudding en het thema van het Loofhutten oogstfeest. Hij beweert echter dat het Loofhuttenfeest sinds het midden van de 19e eeuw als feestdag wordt gevierd in India en sindsdien zijn daar soekkot met takkenvan de kokospalm opgericht.
In Israël is het een traditie voor gezinnen om tijdens het feest door het hele land te reizen en verschillende musea, historische bezienswaardigheden en religieuze heiligdommen te bezoeken. Grote aantallen bezoekers worden verwacht in de nationale parken, op de stranden, in alle grote steden en op de heilige plaatsen van Israël.
Niet alleen Israëlische gezinnen, maar veel restaurants hebben loofhutten, dus gezinnen die uit eten gaan, kunnen ook in een hut zitten om te eten. Israëlische families houden door het hele land barbecues met verschillende spiesjes, gegrilde kip, hummus (choemoes), pitabroodje, shug (Marokkaanse rode pepers), amba (Iraakse kruiden gemaakt van mango’s), heerlijke gegrilde groenten en een breed scala aan salades. Het is een van de beste feesten om te vieren in het Heilige Land.
Zie ook: Les 61 Soekot, Loofhuttenfeest; foto’s uit de orthodoxe wijk Mea Shearim: 2311, 2312, 2313.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Terrorist doodt jongen bij schietpartij op bus ten zuiden van Jeruzalem
Paraguay heropent zijn ambassade in Jeruzalem
Netanyahu: “Srafrechtelijk onderzoek tegen kantoor gebaseerd op nepnieuws”
