Tot nu toe is er weinig bekend over het lot van de naar schatting 225.000 Europese Joden (tot het uitbreken van de oorlog) die hun leven aan Christus zouden hebben gewijd. Maar een nieuw boek van de Australische auteur Kelvin Crombie heeft de diep ontroerende en hartverscheurende verhalen opgegraven die veel van deze gelovigen meemaakten. Destijds stonden deze gelovigen bekend als ‘Joodse (of Hebreeuwse) christenen’, en bij de nazi’s als ‘niet-Arische christenen’. Zoals een van hen getuigde, is dit ‘het verhaal van Joodse christenen die zijn omgekomen door toedoen van mensen die zichzelf als een christelijke natie beschouwden!’
In het kader van zijn nog onvolledige onderzoek naar het lot van deze dappere zielen, die zowel door de nazi’s als door hun mede-Joden werden gemeden, richt Crombie’s boek (Bazyli en Anna Jocz – zeg Jotsj) zich op deze bijzonder belangrijke familie in de context van het totaalbeeld van de hel van Dante, die zijn kwaadaardige schaduw over Europa, en Polen in het bijzonder, werpt. Uit dit eerste bewijs blijkt duidelijk dat de overgrote meerderheid, waaronder een aantal zendelingen, het lijden van hun mede-Joden deelde. De nazi’s gaven geen moer om wat de mensen geloofden; het was hun raciale identiteit waarom ze werden meegenomen in de massaslachting.
Polen was de thuisbasis van miljoenen Joden in de jaren dertig van de vorige eeuw en was het middelpunt van veel activiteiten van een aantal evangelieverenigingen, waaronder het ministerie van de kerk onder het Joodse volk (CMJ), die allemaal verslag deden van levendige gemeenten in Warschau en andere steden.
Het boek is zeer nuttig tegen de achtergrond van de bredere voortgang van de oorlog, terwijl het ook enkele van de belangrijkste factoren verklaart die bijdragen aan het ontstaan van het nazisme in al zijn razende woede. Naast het fanatieke nationalisme waren er de krachten van het rationalisme, de leerstellingen van Charles Darwin en de invloed van het occultisme en het liberale christendom, die allemaal samenspanden tot de ondergang van zowel het Joodse volk als de ware volgelingen van Jezus. Veel Duitse Joden hadden zich ‘bekeerd’ tot het christendom, alleen maar om beter in de samenleving te passen, maar het beschermde hen niet tegen de slagers. Maar degenen die de Messias Jezus werkelijk volgden, werden door zowel de nazi’s als hun mede-Joden afgewezen.
Er waren twee belangrijke redenen voor dit laatste scenario – ten eerste omdat de vroege christenen (die voornamelijk Joods waren) weigerden zich aan te sluiten bij de opstand tegen de Romeinse bezetting die leidde tot de uiteindelijke nederlaag en ontheiliging van het oude Israël in 135 na Christus. Ten tweede omdat vervolging sindsdien, althans in Joodse ogen, gezien is als aangedreven door ‘christelijke’ landen, vaak met steun van de kerk.
Ondertussen heeft de Jocz-familie zijn evangelische getuigenis uitgebreid tot vier generaties, deels door Jakob, Bazyli en Anna’s oudste, die erin slaagde te ontsnappen aan de Holocaust omdat hij een conferentie in Engeland toesprak op het moment dat de oorlog uitbrak. Later diende hij als pastoor in St John’s, Downshire Hill, in Hampstead, Noord-Londen, terwijl hij voor CMJ bleef werken.
Anna was een zeer dappere vrouw die, omdat ze er niet Joods uitzag, zich kon voordoen als Poolse niet-Jood, terwijl ze haar zieke man in een houten schuurtje verborg. Toen hij op een gegeven moment voor een korte onderbreking naar buiten kwam, werd hij door de Gestapo opgemerkt en doodgeschoten. Anna liep daarbij vreselijke verwondingen op die haar voor de rest van haar leven vanaf haar middel verlamd achterlieten. Ironisch genoeg begon het gezin zich aan hun Messias toe te wijden nadat Anna als jong meisje in een val gewond geraakt was, en haar vader haar meenam naar een Joodse arts die in Jezus geloofde. Bazyli en Anna hielpen zo de zaden te zaaien van wat later bekend werd als de Messiasbelijdende Joodse beweging die zich sindsdien heeft verspreid naar Noord-Amerika, Israël en de hele wereld.
Onder de vele anderen die aan deze oogst hebben bijgedragen waren de evangelisten van de Mildmay Missie naar de Joden (nu Messiaanse Getuigenis), waarvan slechts één van de zeven arbeiders het overleefde. Hij had zijn vrouw verloren en was ‘opgejaagd en gedreven tot de uiterste grenzen van het menselijk uithoudingsvermogen’.
De meeste Poolse gelovigen uit de oorlogstijd betaalden de ultieme prijs voor hun geloof. En uiteindelijk stierven maar liefst zes miljoen Joden door toedoen van de nazi’s, waarbij veel van de getraumatiseerde overlevenden weinig beters meemaken dan een levende dood. Een hartverscheurend verhaal wordt verteld over een koppel en hun jonge dochter, die hun hoofd bogen in gebed, terwijl ze met een machinegeweer in een open graf werden neergeschoten. Op een andere plaats hoorde men kinderen liederen zingen toen zij in een vrachtwagen werden weggereden, nadat de bruten hun ouders hadden neergeschoten!
Zoals het moderne Israël uit de as van de Holocaust opstond in vervulling van Ezechiëls visie op de vallei van de droge beenderen (Ezechiël 37), kwam de Messiaanse beweging van Joodse volgelingen van Jezus zegevierend uit de bebloede grond van Polen tevoorschijn.
De Markies van Lezen heeft een voorwoord geschreven voor het boek en voormalig Wimbledon-tenniskampioen Margaret Court was gastvrouw voor de presentatie ervan in Perth, West-Australië.
Charles Gardner is auteur van Israel the Chosen, Peace in Jerusalem, A Nation Reborn en King of the Jews.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Conferentie van religieuze en confessionele leiders in Jeruzalem
Netanyahu in “goede conditie” na prostaatoperatie
Israëlische VN-gezant: ‘Chanoeka-kaarsen zijn oproep tot actie’
