Kerstfeest, Jezus komst als Licht van de wereld

Binnenkort vieren we het Kerstfeest, de geboorte van Jezus, de Messias, het Licht van de wereld. Voor christenen een twistpunt wegens de kerstboom en de datum, voor Joden een grote fascinatie. Het lijkt op het lichtfeest Chanoekah, dat ook in december wordt gevierd.

Door Charles Gardner |

Het lijkt erop dat mijn Britse premier Boris Johnson hemel en aarde beweegt om ervoor te zorgen dat we allemaal Kerstfeest kunnen vieren met onze families, ondanks de voortdurende Corona-pandemie.

Ik ben er niet helemaal zeker van dat dit zo goed is – ten eerste, omdat het misschien een toename van het aantal besmettingen kan veroorzaken, en ten tweede, omdat de lockdown een gouden kans biedt om te ontdekken waar het echt om gaat.

En toch, terwijl de viering van het Kerstfeest een twistpunt is geworden onder sommige christenen vanwege de mogelijke heidense herkomst, is het voor Joden een grote fascinatie geworden.

Dat kunnen we elk jaar zien in de Christ Church, Jeruzalem, sinds de jaren 1840 de thuisbasis van Church’s Ministry among Jewish people (kerkelijke zending onder de Joden, CMJ), waar speciale festiviteiten op kerstavond duizenden Joodse inwoners trekken, hoewel het natuurlijk onzeker is wat er dit jaar mogelijk is als gevolg van Covid-19.

Ten eerste zijn er duidelijke overeenkomsten met Chanoekah, het Joodse feest dat meestal samenvalt met de tijd voor het Kerstfeest. Het staat bekend als het Feest van Licht, en ik herinner me nog goed dat ik zeven jaar geleden deelnam aan de vieringen in Jeruzalem.

Christenen vieren ook met veel lichten. En met reden – Jezus is het licht van de wereld (Johannes 1:4, 8:12, 12:46, Jesaja 9.2).

De binnenplaats van Christ Church in Jeruzalem, waar Israëli’s ontdekken wat Kerstfeest betekent. (Foto: Charles Gardner)

Chanoekah, een feest dat Jezus zelf erkende (zie Johannes 10:22), gedenkt de schandelijke van door de Maccabeeën over de Syrisch-Griekse tiran Antiochus Epiphanes, waarvan algemeen wordt aange­nomen dat hij een oud­testa­mentisch ’type’ van de antichrist is geweest, die gods­lasterlijk beweerde godde­lijk te zijn terwijl hij het Huis van God met een varken heeft ontheiligd.

Daarmee ging hij duidelijk te ver, de opstand van de Makkabeeën brak uit, en na hun overwinning werd de Tempel tenslotte op 25 december 165 voor Christus opnieuw ingewijd, waarbij de lampen van de menorah op miraculeuze wijze acht dagen lang brandden toen er maar genoeg olie was voor een dag. (De Grieken hadden de rest vervuild).

Was dit misschien niet een voorproefje van de komende Messias, midden in de 400 zogenaamde ‘stille jaren’ toen de profeten niet spraken? Behalve Daniël, die al met grote nauwkeurigheid de opkomst en ondergang van de koninkrijken in deze tijd had voorspeld (Dan 11), waaronder dat van Antiochus. Een bijzondere band met het Christelijk feest, vind je niet?

Kerstfeest in december?
Ah! Maar Jezus is niet tijdens het Kerstfeest geboren, hoor ik je zeggen. Ja, ik weet het, onder andere omdat de lammetjes niet met de herders in het veld zouden zijn geweest.

Maar de Heer wist heel goed dat niet-Joodse christenen zijn geboorte na verloop van tijd op deze manier zouden vieren, een tijd die toevallig ook samenvalt met de heidense vieringen van de winter­zonne­wende.

Er zijn echter aanwijzingen dat onze Verlosser medio december is verwekt, wat het traditionele kerstverhaal bijzonder treffend maakt, vooral de aankondiging van de wonderbaarlijke zwangerschap van de Maagd Maria door de engel.

Jezus werd hoogstwaarschijnlijk tijdens het Loof­hutten­feest (Feast of Tabernacles) geboren (volgens dezelfde bron), zo’n negen maanden later, wat volkomen logisch is omdat hij de ultieme vervulling is van Gods belofte om onder ons te leven (of tabernakelen).

Ik begrijp nu dat de reden dat er geen plaats was in de herberg, niet te wijten was aan de Romeinse volks­telling, zoals men ons heeft doen geloven, maar aan het feit dat Jeruzalem door het feest overvol was met pelgrims. Men schat dat bij die gelegenheid tot een kwart miljoen mensen de stad zouden hebben gevuld, zodat de rest van de mensen naar de omliggende steden en dorpen moest gaan.

Ja, er was een volkstelling (of belastingheffing), maar het was voor degenen die eigendom hadden, en in die tijd zouden maar weinig mensen land ver van huis hebben bezeten, zoals Jozef waarschijnlijk had, aangezien hij een afstammeling was van Ruth en Boaz, die een veld van Naomi hadden gekocht – in Bethlehem, op slechts zes mijl van Jeruzalem!

Hoe zit het dan met de kerstbomen en alle feestelijke versieringen, die met deze tijd van het jaar gepaard gaan? Bomen maken zeker deel uit van Gods mooie schepping, die heidenen eenvoudigweg hebben gekaapt voor hun afgoderij.

Maar ze doen ons denken aan de Schepper zelf, die onder ons kwam wonen. Hij werd immers aan een boom genageld als het Lam Gods dat onze zonden heeft weggenomen, zoals de Israëlieten in Egypte van de slavernij werden bevrijd door het bloed van een lammetje dat aan de deurposten van hun huizen was gesmeerd. We mogen het hout voor de bomen als het ware niet missen.

En hoe zit het met de gaven van de Wijzen? Zowel wierook als mirre worden gewonnen uit de aromatische hars van bomen uit Afrika en Azië.

In de basisscholen van Doncaster hebben duizenden kinderen de afgelopen tien jaar de ware betekenis van het christelijke feest leren kennen door middel van een project genaamd de Kerstreis, waarbij de leerlingen vijf interactieve stadia van het verhaal doorlopen, compleet met kleurrijke decors en kostuums. De meeste van hen hebben weinig of geen christelijke achtergrond, maar hun ogen fonkelen als ze met verrukte aandacht naar dit geweldige verhaal luisteren.

Kerstfeest is een ideaal voertuig om hen te bereiken. Zelfs onze neef, nog geen tien jaar oud, antwoordde op de vraag of hij dacht dat Jezus een sprookje was: ‘Doe niet zo gek, mama! Hij is Gods Zoon!’

Heb je het prachtige verhaal van de eerste kerstboom gehoord, zoals Bob Hartman het vertelde? Het vertelt hoe Bonifatius een groep Druïden uitdaagde die op het punt stonden een kind te offeren aan de ‘god’ van een eikenboom.

Hij legde uit dat er maar één God was – dat Hij niet in de boom zat, maar hem had geschapen en dat hij niet het offer van onze zonen eiste. Maar Hij had zijn eigen Zoon al geofferd – aan een boom, niet minder – om onze zonden weg te nemen.

Niet alleen dat, maar hij bracht ook zijn Zoon weer tot leven, zodat ook wij eeuwig konden leven. Toen voegde hij eraan toe: ‘Als je de God die ik dien wilt gedenken, kun je die boom (wijzend naar een altijd groene sparreboom) gebruiken – de boom die nooit sterft. Versier hem, en gebruik hem om de geboorte van Jezus, de Zoon van God, die eeuwig leeft, te vieren’.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.