Vriendschappelijke betrekkingen: Amerikaanse president Donald Trump (r.) met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in het jaar 2017 op vliegveld Ben-Goerion. (Foto: Kobi Gideon/GPO)
Een aantal politici verliet zelfs uit protest de regering Truman. Het Witte Huis was vooral bezorgd over de contacten tussen de Arabische olielanden en de Sovjet-Unie. Men was namelijk bang dat openlijke steun aan Israël de Arabische landen met al hun olievoorraden vijandig zou stemmen tegenover de VS.
In de beginjaren van de Staat ondervond Israël maar heel weinig economische steun van de VS. Tot 1956 kwam de voornaamste buitenlandse steun voor Israël uit Duitsland in het kader van de zogeheten Wiedergutmachung. Washington trof in die jaren geen voorzorgsmaatregelen voor de verdediging van Israël. Integendeel. De presidenten Truman en Eisenhower hielden een wapenembargo in stand tegen de Joodse Staat. Frankrijk was Israëls belangrijkste wapenleverancier, geheel uit eigenbelang overigens, omdat de belangen van zowel Frankrijk als Groot-Brittannië in het gedrang kwamen door toedoen van de Egyptische president Gamal Abdel Nasser. Door de oorlogsalliantie van Israël met deze twee Europese machten raakte Israël verder van Amerika verwijderd.
Pas in de zestiger jaren, toen president John F. Kennedy aan de macht was, werd het wapenembargo opgeheven en het Amerikaans-Israëlische militaire verbond gesloten. Wat Kennedy later in gesprek met Golda Meir ‘een bijzondere relatie’ noemde, nam na verloop van tijd steeds duidelijker vormen aan. Toch was de VS ook de bondgenoot van Egypte en Jordanië, dus bleef Washington neutraal in de drie volgende oorlogen (de Zesdaagse Oorlog, de Uitputtingsoorlog en de Jom Kippoeroorlog), ondanks dat twee van deze oorlogen het voortbestaan van de Joodse Staat in gevaar bracht.
Door de Zesdaagse Oorlog werd de christelijke wereld, vooral in Amerika, wakker geschud over de situatie van Israël. De bevrijding van Jeruzalem was een betekenisvolle mijlpaal, en in de ogen van velen de vervulling van Bijbelse profetieën. Maar niet alleen christenen stelden zich toen meer pro-Israëlisch op.
De Amerikaanse politiek beschouwde Israël als een strategische buitenpost toen de communistische dreiging in het Midden-Oosten verder toenam. Steeds meer Arabische staten gingen nauwe banden aan met de Sovjets. In de VS waren politici die zich jarenlang heftig hadden verzet tegen Israël, maar die plotseling nauwere betrekkingen met Israël wilden aangaan. Israël werd gezien als Amerika’s ‘voorpost’ in het Midden-Oosten. De VS hadden een militaire basis nodig in het Midden-Oosten. En die werd door het bondgenootschap met de Joodse Staat verkregen in ruil voor militaire, economische en diplomatieke steun van Amerika voor Israël.
Wie vertrouwen we?
Onder de presidenten Ronald Reagan, George H. W. Bush en Bill Clinton ervoer Israël de steun van Amerika, een steun die geworteld was in gemeenschappelijke waarden. De meeste Israëli’s zijn ervan overtuigd dat Bill Clinton het beste met Israël voor had, ook al is het door hem geleide vredesproces tenslotte op terreur uitgelopen. Destijds was de Amerikaanse politiek bij alle Israëlische politici boven alle kritiek verheven.
Maart 2016: Benjamin Netanyahu (r.) met de toenmalige vice-president van de VS, Joe Biden, in het kantoor van de Israëlische minister-president in Jeruzalem. (Foto: Amos Ben Gershom/GPO)
Maar onder Barack Obama en zijn geflirt met de Arabische wereld, is dat veranderd. Toen Obama’s laatste grote diplomatieke handeling bestond uit het breken met de traditie om in de VN-veiligheidsraad anti-Israëlische resoluties met een veto tegen te houden, was het voor eens en voor altijd duidelijk dat hij de geschiedenis zou ingaan als de meest anti-Israëlische Amerikaanse president. De opkomst van radicale, progressieve politici heeft de positie van de Democratische partij veranderd. Het heeft ertoe geleid dat de meeste Israëli’s nu de linkervleugel van Amerikaanse politiek wantrouwen.
Dit artikel verscheen in zijn geheel in het novembernummer van het Israel Today Magazine. Klik hier voor een abonnement.
Tacheles met Aviel – Jihadist, Ave Maria en Villach
Vrijgelaten gijzelaars geloofden niet in bevrijding voor terugkeer Trump naar Witte Huis
Opnieuw opkomend antisemitisme
