Het bedrag zal worden gebruikt voor de ontwikkeling van de infrastructuur, de spoorwegen, de havens en ongeveer 100 nationale projecten, alsmede voor het toerisme en de olie- en gasindustrie.
Voor de ineenstortende economie in Iran is dit een financiële reddingsband die het Ayatollah-regime in staat zal stellen de Amerikaanse sancties te omzeilen. In ruil daarvoor krijgt China een strategische aanwezigheid in de regio, versterkt het zijn positie als economische macht en verzwakt het zo de VS als wereldmacht. Quasi een nederlaag voor de Amerikaanse buitenlandse politiek in het Midden-Oosten. Vanuit het perspectief van Israël is de overeenkomst een bedreiging voor Israël.
De overeenkomst is nog niet gesloten. Beide partijen wachten op de komende Amerikaanse verkiezingen in november, meldde de Amerikaanse New York Times. De Iraniërs hebben de overeenkomst al in de media gepubliceerd; China heeft deze niet bevestigd of ontkend. Teheran wil de overeenkomst uitvoeren en verkopen aan het Iraanse volk, dat zich nogal afkerig opstelt tegenover de overeenkomst. Het maakt Iran tot een economische vazal van China en te afhankelijk van China, zo wordt gezegd.
280 miljard dollar zal worden geïnvesteerd in de olie-infrastructuur, 120 miljard dollar in andere projecten. In ruil daarvoor ontvangt China miljoenen vaten olie per dag voor een lage prijs en, wat nog belangrijker is, China wortelt zich in Iran.
De plannen omvatten de renovatie van de zeehaven in Jask aan de monding van de Perzische Golf en de bouw van een vrijhandelszone op het eiland Qeshem in de strategische zeeroute van Hormuz door China. De vrijhandelszone in Abadan aan de grens met Irak wordt ook overgenomen door de Chinezen, waar de Eufraat en de Tigris in de Perzische Golf uitmonden. In het noorden, op de grens tussen Azerbeidzjan en Armenië, is ook een vrijhandelszone in Maku gepland. Met deze projecten krijgt China een krachtige aanwezigheid in Iran. ‘Onder de industriële dekmantel van het Midden-Oosten zal China zich bezighouden met bewaking door inlichtingendiensten en andere beveiligingsactiviteiten’, benadrukte Israëls gerenommeerde veiligheidsexpert Ron Ben Ishai.
Cyberspionage wordt moeilijker
Wat Jeruzalem en Washington nog meer interesseert, zijn de technologische plannen van China in Iran. Volgens de overeenkomst is China van plan een nieuw telecommunicatienetwerk van de vijfde generatie (G5) te bouwen, waarmee het Ayatollah-regime toegang krijgt tot het Chinese GPS-satellietnetwerk Baidu.
Daarnaast is een gezamenlijke training voor de Chinese en Iraanse marine gepland, evenals een nauwe samenwerking op het gebied van militair onderzoek en inlichtingendiensten. Daarnaast ondersteunt Beijing de Iraanse cyberdefensie en beveiligt het Iran achter zijn firewall, een beveiligingssysteem dat een computernetwerk en computers beschermt tegen ongewenste netwerktoegang. Een firewall dient om ongewenste toegang tot netwerkdiensten te voorkomen. Vanuit Israëlisch perspectief maakt dit cyberspionage in Iran moeilijker.
In grote lijnen is dit een geopolitieke zet van Peking onder de onschadelijke term ‘gordel en weg initiatief’. China wil via Iran economische en strategische invloed verwerven in Eurazië, in het gebied tussen Beijing en Europa. China investeert in megaprojecten in Azië en Afrika, vooral in havens en luchthavens. Haar aanwezigheid in de havens van de Indische Oceaan stelt China in staat om de invloed van haar snel groeiende militaire vloot uit te breiden, niet alleen in de Zuid-Chinese Zee, waar zij in botsing komt met de Amerikaanse marines, maar ook op de scheepvaartroutes in de Indische Oceaan via het Suezkanaal.
Invloed in de VN-Veiligheidsraad
Voor de Chinezen zal de winst in het land van de ayatollahs pas in de verre toekomst komen, wanneer de projecten in Iran winstgevend zijn.
Ondertussen is de belangrijkste winst van China van strategisch belang: China groeit uit tot een wereldmacht en het sjiitische regime in Teheran draagt daaraan bij. Dit maakt China op zijn beurt weer een bondgenoot van Iran op het internationale toneel. Als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad heeft China een vetorecht. Dat geeft de ayatollahs in Teheran de macht om inspraak te hebben in de VN-Veiligheidsraad. Bovendien zal het wapenembargo, dat de Veiligheidsraad aan de Iraniërs heeft opgelegd, in oktober van dit jaar aflopen, waarna de Chinezen wapens aan Iran kunnen verkopen, waaronder vliegtuigen, schepen en tanks, alsmede technologieën voor de productie van wapens, gecodeerde militaire communicatie en satelliettechnologie en GPS, die Iran op dit moment niet heeft.
‘Hoewel de overeenkomst nog niet is ondertekend, werken beide landen al samen op een aantal gebieden’, waarschuwde Ben Ishai. ‘Vergeet niet dat de laatste militaire manoeuvre acht maanden geleden plaatsvond met deelname van Iran, Rusland en China.’
Kritiek ook in Iran
Ondanks alle economische en technologische voordelen staan de Iraniërs zelf kritisch tegenover de Chinese verovering van Iran. ‘Iraniërs vrezen traditioneel voor een buitenlandse overname van hun land. Ze zijn evenzeer tegen de afhankelijkheid van China als tegen een Brits-Amerikaanse overname van hun olie in de vorige eeuw’, benadrukte Dr. Raz Zimmt, een onderzoeker en specialist aan het Israëlische Instituut voor Nationale Veiligheidsstudies INSS. ‘Er zijn veel artikelen gepubliceerd in de Iraanse media, waarin de auteurs zich beklagen over het feit dat China in ruil voor olie, die door Iraniërs wordt geëxporteerd, betaalt in goederen in plaats van in dollars, en dat die goederen bijvoorbeeld auto’s van slechte kwaliteit zijn die in China zijn gemaakt’.
Een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Volksgezondheid heeft onlangs China botweg aangevallen, waarbij hij Peking ervan beschuldigde Iran niet te hebben gewaarschuwd en geïnformeerd over het coronavirus. Zelfs de ex-president van Iran, Mahmoud Ahmadinejad, herhaalde deze beschuldigingen en viel de overeenkomst met China aan: ‘Iran zou een grote fout maken als het de overeenkomst met China zou ondertekenen’.
De ondertekening en uitvoering van de overeenkomst zal Israël ernstige zorgen baren vanuit strategisch, militair en inlichtingen-oogpunt. Ten eerste omdat een economische en strategische overeenkomst van deze omvang tussen China en Perzië de status van de VS als wereldmacht en dominante invloed in het Midden-Oosten aanzienlijk ondergraaft. Ten tweede krijgt Iran een krachtige Chinese verdediging voor zijn Iraanse kernprogramma zodra de kernbom klaar is om gelanceerd te worden.
Het gebruik van de Chinese Baidu GPS in het Chinese G5-systeem en de samenwerking tussen Iran en China op het gebied van de inlichtingendiensten zullen het voor Israël moeilijk maken om waar te nemen wat er in Iran gebeurt. De Iraniërs zullen hun raketsystemen technologisch kunnen upgraden en ook het defensiesysteem met hun bondgenoten in Libanon en Syrië (Hezbollah), Gaza (Hamas) en Jemen (Hutim) kunnen verbeteren tegen de cybertechnologie van Israël.
Of is een overeenkomst wel goed?
‘Er is echter ook de mogelijkheid dat China Teheran met de overeenkomst zal inperken’, zeggen Ben Ishai en Dr. Zimmt. Peking zou de nucleaire ambities en subversieve activiteiten van Teheran in het Midden-Oosten kunnen beteugelen, omdat de Chinezen niet willen dat hun investeringen in vitale en strategische infrastructuur in Iran tenietgaan als ze worden getroffen door een grote militaire confrontatie, een cyberconfrontatie tussen Israël en Iran of de VS en zijn Arabische bondgenoten’.
Er moet ook vermeld worden, dat Israël een dialoog en nauwe betrekkingen met China onderhoudt. Als de overeenkomst ten uitvoer wordt gelegd, zal Israël zijn diplomatieke trucs moeten gebruiken. Achter de schermen spreken Jeruzalem en Peking er al over.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Israëlische minister: ‘Annexatie Judea en Samaria belangrijker dan vrede met Saoedi-Arabië’
Duizenden mensen naar Negev voor eerste legale kamelenrace in Israël
Nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Sa’ar: “Israël vecht tegen islamitisch radicalisme”
