‘Ik zal niet sterven’ – Hoop vinden in de Holocaust

Het thema voor de Internationale Holocaust Gedenkdag van dit jaar was: ‘Wees het licht in de duisternis,’ en het is een getuigenis van de eeuwige Hoop van Israël. We denken aan de jonge Joodse jongens en meisjes die de gruwelen van de Holocaust hebben doorstaan.

Door David Lazarus |

De nadruk op het vinden van hoop in één van de meest tragische gruwelen uit de geschiedenis, wordt benadrukt op Israëls ‘Yom Hashoah’, die vandaag, 8 april, wordt gehouden. Deze gedenkdag heet voluit ‘Dag van Gedenken van Vernietiging en van Heldendom’. Hierop wordt ook de moed geëerd van al diegenen die de gruweldaden trotseerden.

Licht vinden in de duisternis – ‘Ik Zal Niet Sterven’

Een lid van Israel Today deelde met ons een documen­taire, waarvan we dachten dat al onze lezers die zouden waarderen nu we een moment de tijd nemen om de Holocaust te gedenken.

Ruth Fazal, de schepper van het ‘Oratorio Terezin’ (Oratorium Theresienstadt), dat in haar documentaire te zien is, is een persoonlijke vriendin van mijn vrouw en mij. Wij ontmoetten Ruth in Toronto, Canada in de jaren ’90 en waren diep ontroerd door haar muziek, die een diepe en blijvende liefde voor het Joodse volk uitdrukt. Later trad ze in de loop der jaren vele malen op in Israël.

Ruth ziet alles wat ze doet, of ze nu speelt of zingt, als een middel om het hart van God uit te drukken met het verlangen om iets van het hart van de Vader voor Zijn volk Israël over te brengen, door middel van haar muziek.

Het jaar 2000 markeerde een keerpunt in Ruth’s leven toen ze begon te werken aan Oratorio Terezin, een werk voor solisten, koren en symfonieorkest, dat in 2003 in première ging in Toronto, gevolgd door tournees in Europa, Israël en de VS. Oratorio Terezin is gebaseerd op de poëzie van kinderen uit de Holocaust, gecom­bineerd met gedeelten uit de Schrift. Ruth legt uit dat het schrijven van Oratorio Terezin de doorgang was die God voor haar koos om binnen te dringen in Zijn hart voor Zijn volk Israël. Bij alle uitvoeringen zijn over­levenden van de Holo­caust als ere­gasten aanwezig.

Tijdens de Holocaust was het getto van Terezin (Theresienstadt) in Tsjecho-Slowakije een verzamel­plaats voor de vernietigings­kampen van de Nazi’s. Vijftien­duizend Joodse meisjes en jongens kwamen de poorten van Terezin binnen. Iets meer dan honderd overleefden het.

Veel van de kinderen vertrouwden hun gevoelens en gedachten toe aan de kunst en poëzie die zij in het getto schreven. Sommige van deze werken overleefden en werden uiteindelijk gepubliceerd, waaronder dit gedicht dat de titel van de documentaire draagt: ‘Ik zal niet sterven’.

De wereld staat in bloei en lijkt te glimlachen,
Ik wil vliegen, maar waarheen, hoe hoog?
Als in prikkeldraad dingen kunnen bloeien,
Waarom kan ik dat niet? Ik zal niet sterven.

Deze kinderwerken inspireerden Ruth tot het componeren van het Oratorium Terezin, waarin de stemmen van de Joodse kinderen, van God, van het lijden, en van de Hebreeuwse geschriften tot uitdrukking worden gebracht. Zij beschrijft het als ‘een liefdeslied (…) een boodschap van hoop, gecomponeerd in de context van zoveel duisternis’.

De kinderen die in Oratorio Terezin zingen, zingen de woorden van hen die stierven, maar naarmate hun eigen leven door hun ervaringen op deze reis wordt veranderd, worden zij hun stemmen. Terwijl ze eer bewijzen aan hen die zijn omgekomen, is dit een zeldzaam verhaal dat een bevestiging van hoop biedt, een inspiratie die voortleeft in allen die het zien.

Deze tekst over de documentaire komt van de website met kleine bewerkingen. Via Youtube kunt u de documentairefilm en de complete Oratio Terezin (1 u 42 min) bekijken.

Dit is ook interessant