
Israël vreest echt voor een mogelijke constitutionele crisis in de komende weken, omdat Israëls rechts-nationalistische regeringscoalitie en Israëls rechts-links systeem niet tot elkaar kunnen komen, en de coalitie en niet de oppositie. En dit weerspiegelt zich op het verdeelde volk. Zoals al vaak is opgemerkt, botsen in Israël twee verschillende wereldbeelden, elk met andere ideeën over de toekomst van Israël als het thuisland van het Joodse volk.
In Israël zullen op 12 september voor het eerst alle 15 rechters van het Hooggerechtshof bijeenkomen om zich uit te spreken over de vraag of de Wet Vermindering Afdracht verenigbaar is met de Basiswet. De staat Israël heeft geen grondwet en is daarentegen gebaseerd op een verzameling basiswetten. Wat gebeurt er als het Hooggerechtshof in Jeruzalem het nieuwe wetsontwerp van de regeringscoalitie niet erkent?

Dit voor het geval het Hooggerechtshof besluit om voor de allereerste keer een basiswet ongeldig te verklaren. Tot nu toe heeft het Hooggerechtshof dit niet gedaan en geweigerd om zich te bemoeien met de inhoud van fundamentele wetten. Vooral wanneer sommige rechters een tegengestelde mening hadden over de inhoud van de basiswet. De recente afschaffing van de controversiële adequaatheid is een amendement op een van deze basiswetten. Drie dagen geleden weigerde de Israëlische premier Benjamin Netanyahu in een interview met CNN te antwoorden of hij van plan is de uitspraak van het Hooggerechtshof te respecteren als het de nieuwe wet ongeldig verklaart. “Ik hoop dat we niet in die situatie terechtkomen,” antwoordde Netanyahu.
Een constitutionele crisis is een situatie waarin er een conflict is tussen de drie staatsmachten in een democratie. Elke macht – de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht – beweert dat haar interpretatie van de wet de geldige interpretatie is. De uiteindelijke autoriteit over de interpretatie van de wet. Verschillende redenen kunnen leiden tot een dergelijke crisis, maar uiteindelijk betekent het dat de organen van de staat, evenals haar burgers, onderworpen kunnen zijn aan twee tegenstrijdige wetten zonder te weten welke wet bindend is. De Israëlische samenleving vreest een machtsstrijd tussen de regering en de rechtbank. Israëls veiligheidstroepen, zoals het leger, de politie, Shin Bet en Mossad hebben al aangekondigd dat als er een machtsstrijd ontstaat tussen de regering en het Hooggerechtshof, zij de wet en het Hooggerechtshof zullen volgen, niet de regering.

De Likoedpartij heeft herhaaldelijk benadrukt dat de regeringen van Israël altijd de wet en de uitspraken van het hof hebben gerespecteerd, en dat het hof altijd de basiswetten heeft gerespecteerd. Elke afwijking van deze principes is schadelijk voor de Israëlische democratie, die stabiliteit en rust nodig heeft, vooral in deze tijd.
In de realiteit van vandaag neemt het Israëlische parlement echter een aantal wetten aan die te maken hebben met het wijzigen van de basiswetten, zoals de uitzonderingsclausule, of het beperken van de macht van het rechtssysteem, of het veranderen van de verkiezingscommissie van rechters. Welnu, als het Hooggerechtshof deze wetten verwerpt op grond van het feit dat deze wetgeving de staat als Joodse en democratische staat zal schaden, of dat deze wetgeving zal worden misbruikt door het gezag van de Knesset, dan kan de staat Israël in een constitutionele crisis terechtkomen. Aan de ene kant zal de wet namelijk verklaren dat de rechtbank niet bevoegd is om basiswetten nietig te verklaren en aan de andere kant zal de rechtbank verklaren dat deze wet ongrondwettelijk en dus ongeldig is. In een dergelijke situatie is het de vraag of de regerende coalitie onder Benjamin Netanyahu een dergelijke uitspraak van het hof zal respecteren. Israëls veiligheidspanel heeft in verschillende regeringszaken duidelijk gemaakt dat ze eerst het Hooggerechtshof zullen volgen. Vanuit het standpunt van de coalitie en haar rechtse kiezers wordt dit beschouwd als een militaire staatsgreep, dus een constitutionele crisis in de staat Israël is inderdaad mogelijk. Als geen van beide partijen, noch de coalitie noch de regering, eerst rekening houdt met het volk, hebben we de grootste kans om in zo’n val te lopen.