Na 2020 te hebben overleefd en onze kinderen en kleinkinderen maandenlang niet te hebben gezien, vast te zitten in huis en te leven met de voortdurende angst om te worden besmet en te sterven, omdat mijn vrouw door haar eerdere aandoeningen tot de risicogroep behoort, werd onze hoop opnieuw de bodem ingeslagen. Mijn frustratie en woede uitte zich op de regering, de situatie en zelfs mijn lieve vrouw!
Nu Israël de wereldleider is op het gebied van inentingen, leek het erop dat we eindelijk onze geliefden zouden kunnen omhelzen, van een goede maaltijd zouden kunnen genieten en samen zouden kunnen lachen en huilen, maar nu is mijn hoop aan het wegebben en de wanhoop aan het toeslaan. Het leven met corona eist zijn tol. Gisteravond, toen ik me aan het voorbereiden was op onze wekelijkse boekenclub, las ik het gedeelte ‘Tussen hoop en wanhoop’ van rabbijn Abraham Joshua Heschel in het boek dat we bestuderen. Wat ik ontdekte, hielp me mijn hoofd leeg te maken. We kunnen zeker allemaal profiteren van zijn inzichten over hoe we allemaal hoop nodig hebben (mijn vrouw in ieder geval wel!).
Hoe hoop helpt
Heschel beschrijft hoe de kracht van hoop ons volk door tijden van ellende en verdriet helpt. Dit uitzien naar betere dagen richt onze aandacht op de mogelijkheden die het moment biedt, en niet alleen op de duisternis. Misschien is de meest kenmerkende eigenschap van het Joodse leven wel de hoop en het vertrouwen dat onze toekomst veilig is. Door kruistochten, inquisitie en pogroms heen, weigerde het volk van Israël zijn droom op te geven om naar huis, naar Zion, terug te keren.
Het was deze aanhoudende hoop die jonge pioniers uit Oost-Europa naar de moerassen en woestijnen van Palestina dreef, waar zij op wonderbaarlijke wijze het leven nieuw leven inbliezen en van Israël een van de mooiste landen ter wereld maakten. Tweeduizend jaar lang hielden de Joden vast aan de hoop, in gebed en verkondiging, driemaal per dag. Onder hoon en spot bleven zij uitzien naar de verlossing waarvan zij wisten dat die zou komen, omdat zij wisten door Wie die was beloofd.
En wat heeft deze wanhopige hoop bereikt? Het hield hun geloof levend in getto’s en gaskamers. De hoop weigerde op te geven wat zou kunnen zijn, wat zou moeten zijn, en waarop zij vertrouwden dat het zou zijn. Dit hield hun hart en handen gereed voor de dag waarop zij zouden terugkeren en op een betere plaats zouden leven.
Wanneer de schaduwen van de wanhoop neerdalen, onze geest verstikken, ons hart bevriezen en ons zicht verblinden, is het onze hoop die de ziel herstelt.
Heschel herinnert ons eraan dat de eerste landbouwschool in het land Israël ‘Mikveh Israël’ werd genoemd, de Hoop van Israël (Jeremia 14:8), en dat de eerste landbouwnederzetting ‘Petach Tikvah’ werd genoemd, de Poort van Hoop (Hosea 2:14). Zelfs het volkslied van de Joodse Staat, wat wij zingen, is het Hatikvah (‘De Hoop’), geïnspireerd door Ezechiël. Ik herinner me een bezoek aan Mikveh Israël voor een artikel dat ik schreef voor Israel Today. Dit is de plaats waar meer dan 150 jaar geleden jonge zionisten voor het eerst de handen aan de ploeg sloegen, leerden om tractors te rijden, koeien te melken, water te vinden, gewassen te verbouwen, paard te rijden en zichzelf te verdedigen. En zij dansten terwijl het zweet over hun voorhoofd stroomde, omdat hun hoop een land, een thuis en een lied was geworden. Ze zingen nog steeds. We hebben nooit onze liefde voor dit land verloren!
‘De heidenen hebben afgodsbeelden,’ schrijft Heschel, ‘Israël heeft een belofte. We hebben geen beeld, we hebben alleen de hoop.’
Ook wij mogen onze hoop en ons vertrouwen niet verliezen in moeilijke tijden, want het volk dat voor zijn bestaan afhankelijk is van de hoop van Israël, leeft in zijn beloofde vaderland. Ook wij moeten ons niet laten afleiden. Heschel zegt: ‘Het herboren Israël is een vernieuwing van de belofte. Het roept op tot een hernieuwd vertrouwen in de Heer van de geschiedenis.’
Wij laten ons niet meeslepen door wanhoop, omdat ons vertrouwen op Hem is Die ons er altijd doorheen draagt. ‘Het wedergeboren Israël is een antwoord aan de Heer van de geschiedenis, Die zowel hoop als handelen eist, Die zowel vasthoudendheid als verbeeldingskracht verwacht,’ schrijft Heschel. Dus in plaats van thuis te zitten en medelijden met mezelf te hebben, ben ik begonnen met naar de toekomst te kijken en te doen wat ik kan om anderen te helpen om hoop te vinden, ook nu ik deze woorden aan u schrijf.
Ik hoop dat deze gedachten u troost bieden en u inspireren om creatieve manieren te vinden om uw geloof in daden om te zetten en creatieve oplossingen te vinden voor waar u misschien mee worstelt. Misschien ontdekt u dat ook u wat hoop en troost kunt brengen aan de mensen om u heen.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.