Afbeelding: Het ‘Joodse Huis’ in Czernowitz (v/h Boekovina), Oekraïne. In het Hebreeuws is het bekend als ‘Huis van Israël.’ (Foto: Met dank aan Chabad)
De regionale gouverneur, Sergei Osachuk, deed deze verrassende aankondiging tijdens een bijeenkomst ter herdenking van ‘80 jaar tragedie’ ter nagedachtenis van de slachtoffers van de Holocaust in het district. De manifestatie werd bijgewoond door honderden hoogwaardigheidsbekleders, publieke figuren, leden van de Joodse gemeenschap, onder leiding van opperrabbijn Menachem Mandel Glitzenstein, de voorzitter van de gemeenschap Leonid Milman en de Israëlische ambassadeur in Oekraïne Yoel Leon.
Het vijf verdiepingen tellende gebouw met een kelder werd in 1908 gebouwd en diende als centrum voor de Joodse gemeenschap. Tijdens de Holocaust werd het 114 jaar oude gebouw overgenomen door de nazi’s en honderden Joden werden verzameld op het plein buiten het gebouw, vanwaar ze naar een ravijn werden gebracht en vermoord. Tijdens de oorlog hing er een grote foto van Hitler aan de gevel van het gebouw.
Na de Holocaust werd het gebouw genationaliseerd door de communisten en diende het als algemeen cultureel centrum. Op de gevel van het gebouw staat ‘Het Joodse Huis’ in het Duits, en ‘Huis van Israël’ in het Hebreeuws. Het gebouw is versierd met kunstzinnige zuilen en spectaculaire beeldhouwwerken. Jarenlang heeft de Joodse gemeenschap geprobeerd het pand terug te krijgen, maar pas nu heeft de gouverneur van de provincie iedereen verrast met zijn verklaring dat het gebouw aan het Joodse volk zal worden teruggegeven.
Nu de gouverneur dit heeft aangekondigd, bereidt de gemeenschap zich voor op de overname van het gebouw, ook al begrijpt iedereen dat dit niet van vandaag op morgen zal gebeuren. Het vereist nog steeds de goedkeuring van een gemeenteraadvergadering.
De gemeenschap is van plan de Joodse school van het district, de kantoren van de gemeenschap, het museum en nog veel meer naar het gebouw over te brengen. Het gebouw zal ook dienen als een educatief en cultureel centrum ten behoeve van leden van de gemeenschap, haar nazaten verspreid over de hele wereld, en voor toeristen. Momenteel wonen er ongeveer 4.000 Joden in het gebied.
Er zij op gewezen dat de regio Boekovina – nu gelegen in het grensgebied van Oekraïne en Roemenië – zeer bekend was in de Joodse wereld vóór de Holocaust, en er kwamen heel wat bekende Israëli’s vandaan, onder wie het Knessetlid Yuli Edelstein, de ouders van de president van het Hooggerechtshof Esther Hayut, de vader van één van Israëls populairste zangers Shlomo Artzi, en vele anderen.
Een afbeelding van het ‘Joodse Huis’ voor de Tweede Wereldoorlog. (Foto: met dank aan Chabad)
Na de aankondiging van de gouverneur had hij een ontmoeting met de Israëlische ambassadeur in Oekraïne, Yoel Leon, die verzocht dat ook het prachtige en historische tempelgebouw van Czernowitz aan de gemeenschap zou worden teruggegeven. De Tempel was de Grote Synagoge van Czernowitz, die in 1941 gedeeltelijk was afgebrand en in een bioscoop was veranderd. De gouverneur beloofde dat hij ‘al het mogelijke zou doen om het snel terug te krijgen.’ Zowel het ‘Joodse Huis’ als de Tempel zijn uitzonderlijke bouwwerken, gebouwd tijdens het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk. Ambassadeur Leon zei tegen de burgemeester dat het onmogelijk is dat het stadscentrum twee gebouwen heeft die zo symbolisch zijn dat iedereen weet dat ze toebehoren aan de gemeenschap die ze tijdens de 30 jaar Oekraïnse onafhankelijkheid niet heeft teruggekregen.
Herdenkingen van de Holocaust
Onder de evenementen die vorige week in Czernowitz plaatsvonden, was ook een ‘historische herdenkingsbijeenkomst’ op de hoek van de straten Bryanska en Piscolorna, waar zich vroeger het Maccabi-stadion bevond, van waaruit in 1941 duizenden Joden uit Czernowitz werden gedeporteerd om te sterven in getto’s en kampen in Transnistrië. Er werd een herdenkingsbord opgehangen en er werden ontroerende toespraken gehouden door ambassadeur Leon en de Duitse ambassadeur in Oekraïne Anka Fahladhan, alsook door de gouverneur.
Andere evenementen, waarvan er veel plaatsvonden in het Joodse Huis, waren onder meer:
- Een herdenkingsbijeenkomst op het plein vanwaar duizenden andere Joden – precies 80 jaar geleden – naar het ravijn van de moord werden geleid;
- Het ‘Yizkor’-gebed werd gereciteerd in het ravijn van de moord in de buurt van de stad Bila, onder leiding van de rabbi van de stad en de ambassadeur van Israël in Oekraïne;
- Een historische tentoonstelling werd aangeboden door het plaatselijke Joodse Museum onder leiding van Nikolai Kushner;
- Er werd een forum van intellectuelen gehouden over de geschiedenis van de Holocaust van de Joden van Boekovina, waaraan werd deelgenomen door de voorzitter van de Vereniging van Joden van Boekovina, Yohanan Ron, alsmede politici, intellectuelen en journalisten;
- Er werd ook een Holocaust-filmfestival gehouden, gericht op de herinnering aan de Holocaust van Boekovina.
Vooruit kijken en naar het verleden kijken
‘Veel van deze gebeurtenissen hebben een ander doel,’ legde de opperrabbijn van Czernowitz en Chabad-afgezant voor de stad, Rabbi Menachem Mandel Glitzenstein, uit. ‘Naast het herdenken van de martelaren van de Holocaust en het gedenken van de gebeurtenissen, moeten we moedig kijken naar de verspreiding van antisemitisme in de wereld en alles doen wat we kunnen om ervoor te zorgen dat een dergelijke tragedie nooit meer gebeurt. Wij moeten ons Jodendom vieren met trots, zonder angst en zonder vrees, om licht te verspreiden en de duisternis te doen verdwijnen. Het aantal en de intensiteit van de evenementen die momenteel in de stad worden gehouden, met de deelname van regeringsvertegenwoordigers en gasten uit de hele wereld, bewijst dat dit mogelijk is en in onze handen ligt.’
Tienduizenden Joden uit de stad Czernowitz en de provincie Boekovina zijn momenteel over de hele wereld verspreid. Velen van hen verlangen naar informatie over hun wortels en verwanten die in de stad hebben gewoond. Om hen van dienst te zijn heeft de Joodse gemeenschap van de stad een project opgezet dat hen op verschillende manieren helpt om hun geliefden te herdenken en informatie over hen te ontdekken. Er kan contact op worden genomen met de gemeenschap op het volgende e-mailadres: jewishczernowitz@gmail.com
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Israël en Cyprus kondigen versterkte samenwerking aan
Israëlisch parlementslid roept UNESCO op Jericho niet in ‘Palestina’ op te nemen
Lessen in democratie in Modiin
