Groeten uit Israël – Ons dilemma met de sociale media

בוקר טוב, Boker Tov, goede morgen, beste lezers,

Door Aviel Schneider |

Afgelopen vrijdagavond bracht ik, samen met mijn zoons, voor het scherm door. Op Netflix hebben we de nieuwe documentaire ‘The Social Dilemma, (het dilemma met de sociale media) bekeken. Maar vóór die tijd genoten we met de ons gezin de Shabbatsmaaltijd.

Aan tafel is geen plaats voor mobiele telefoons. Twee van mijn zoons slaagden erin Tel Aviv op tijd te verlaten, vóór de nationale lockdown. Als we aan tafel zitten zijn we altijd ‘offline’, zodat we met elkaar kunnen praten en elkaar ‘live’ kunnen ervaren. Wie kent de griezelige verleiding niet, wanneer het mobieltje piept en er een nieuw bericht doorkomt, dat ons onrustig en nieuwsgierig maakt. Wat missen we? Wie zoekt ons? Alles kietelt. Het vormt vaak een vreselijke verleiding. Een dilemma. Een sociaal dilemma. Met wie moeten we nu online zijn, met de mensen aan tafel of met de onbekende die ons nu zoekt?

De film toont in 90 minuten de gevaarlijke en negatieve kanten van de sociale media. Hoe komt het dat we allemaal zo afhankelijk zijn geworden van deze nieuwe technologie? Nepnieuws en opinie-beïnvloeding spelen een radicale rol. Welke invloed hebben sociale media op de psyche van het individu? Het idee om mensen dichter bij elkaar te brengen en te verbinden, was goed bedoeld. Maar waarom hebben we tegenwoordig meer depres­sieve jongeren dan ooit tevoren? Hoe manipuleren sociale media en hun deelnemers onze perceptie? Wat is überhaupt nog waarheid in deze nieuwe technologie, die ons leven bepaalt?

Wat de film nog spannender maakt, is dat juist de mensen die zelf deze sociale media hebben opgericht of belangrijke posities hebben binnen Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest en andere netwerken, aan het woord komen en zich veront­schuldigen. Onder hen zijn veel Joden, zoals Tristan Harris en Jaron Lanier. Beide zijn computer­weten­schappers. Harris is bestuurs­voorzitter en mede-oprichter van het ‘Center for Human Technology’. Voorheen werkte hij als design-ethicus bij Google.

Ongeveer tien minuten nadat we de documentaire hadden gekeken, vertelde ik mijn zonen dat ik een paar keer had geprobeerd om offline te gaan omdat ik me gewoon voor dit alles wilde afsluiten. Maar tot nu toe zonder succes. Het is waar, uit principe heb ik geen Facebook-account, ben ook niet bij Instagram of Twitter geregistreerd. Desondanks ben ik, vanwege mijn online mediawerk, nauw verbonden met de zoekmachine van Google. Het is een hulpmiddel voor mijn werk.

Wie van ons is niet online-verslaafd? Google geeft me wat ik wil. Google weet precies wie ik ben, waar ik van houd en waartoe ik me aangetrokken voel. En dat is niet altijd briljant en goed. Het kan er dikwijls toe leiden dat je een andere kant mist van de omgeving waarin je leeft. Natuurlijk is niet alles slecht op het web zolang we alles onder controle hebben en we ons niet verstrikt laten raken in de sociale media.

Het valt ons zwaar om van onze mobiele telefoons af te blijven. (Foto: Nati Shohat/Flash90).

De computer­helden, die dit alles mede hebben opgericht, hebben nu berouw van hun zonden. Ze praten over de kloof in de samen­leving, die vooral in demo­cratische landen steeds groter wordt, en tot burger­oorlogen zal leiden. De kunstmatige intelligentie en algoritmen manipuleren ons leven en brengen de menselijke beschaving in gevaar. Mensen verliezen de controle over wat ze zelf hebben gecreëerd. De algoritmen worden steeds sluwer.

In Israël hebben we tijdens de laatste drie verkiezings­campagnes gezien, hoe de kloof tussen rechts en links dieper wordt. Niemand luistert meer naar de ander, iedereen leeft in zijn sociale luchtbel en voelt zich aangevallen door andere meningen. Allen, of de meesten van hen, zijn actief op Facebook. Maar de meeste mensen die ik ken geven toe, dat ze achter­dochtig zijn over de inhoud op Facebook. Alles zou eerst gecontro­leerd moeten worden. Vertrouw niet blindelings op alles wat Facebook communiceert over Israël. Dat is waar wij, bij Israel Today voor (be)staan. Ontdek bij ons meer over Israël, wij zijn uw levende aanspreek­punt in Jeruzalem.

Er moet toezicht worden gehouden op de inhoud van Facebook en op de andere sociale platforms, met name tijdens de verkiezingen. Het wantrouwen neemt toe, omdat via de sociale media veel te veel onzin en leugens zijn gecom­muni­ceerd, die als waarheid worden verkondigd. Vroeger loog men ook tegen elkaar, maar online gaat alles veel sneller en verspreid het zich wereldwijd. Bijna vier miljard mensen zijn verbonden met sociale media. Mensen vervreemden van elkaar, ook al hebben ze, meer dan ooit, nu de gelegenheid dichterbij elkaar te komen. De kloof tussen de volkeren wordt dieper en dat is vooral in Israël zichtbaar. We haten elkaar en hebben steeds minder geduld onze naasten.

Zie hoe zaterdagavond, ondanks de avondklok en het besmettingsgevaar, duizenden Israëli’s in Jeruzalem de straat op gingen om tegen Bibi te protesteren. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90).

Haat verspreidt zich razendsnel via sociale netwerken en het raakt de mensen. Het gebeurt bij links en bij rechts. De film op Netflix laat zien waarom dit gebeurt en hoe mensen, belangen, bedrijven, geld en algoritmen ons manipuleren. ‘We leven als zombies in een gemani­puleerde en virtuele wereld’, was wat Harris ons op het hart drukte.

Aan het einde van de film roept de Joodse computer­wetenschapper Jaron Lanier, de ‘vader’ van de virtuele werkelijkheid, ons op, om allemaal onze sociale media-accounts onmiddellijk te verwijderen. ‘Bevrijd jezelf van de motoren van manipulatie. Verlaat dat gekke systeem. Zie hoe mooi de wereld buiten is’. Volgens Lanier heeft hightech-vrede een nieuw soort humanisme nodig. ‘Mensen zijn meer dan machines en algo­ritmen. Zonder mensen zijn computers gewoon ruimte­verwarmers die patronen creëren. Laten we van de schepping gaan houden’.

Het is de moeite waard om deze documentaire, samen met onze kinderen, te bekijken en er met hen over te praten, want dit is de wereld waarin we leven, de wereld waarin onze kinderen zijn opgegroeid. Wij, volwassenen van boven de 45, kennen een andere wereld, maar onze kinderen hebben die nooit gekend.

En nu iets heel concreets, het weer voor vandaag in Israël
Over het algemeen helder, in het binnenland en in de bergen wordt het weer warmer. Tijdens Jom Kippoer zal het bovengemiddeld warm en droog worden. Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 32 graden, Tel Aviv 30 graden, Haifa 28 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 38 graden, aan de Dode Zee 37 graden, Be’er Sheva 34 graden, Eilat aan de Rode Zee 37 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea blijft dalen en wordt nu aangegeven op 209,725 m beneden de zeespiegel, 92,5 centimeter tot aan de bovengrens!

En nu wens ik u, samen met mijn collega’s van Israel Today, een prettige zondag en ‘Gmar Chatima Tova‘ (‘moge uw naam in het Boek des Levens worden verzegeld’) voor Jom Kippoer dat vanavond begint. We zullen er dinsdag weer voor u zijn.

Shalom uit Bar Giora!

Aviel

Dit is ook interessant