Groeten uit Israël – Naar de poort van Abraham

בוקר טוב, Boker Tov, goede morgen, beste lezers,

Door Judith Jeries |

Er zijn momenteel veel dingen in Israël die mij bezig houden, en zeker niet alleen mij, maar de meeste mensen hier. En je kunt jezelf mee laten trekken in negativiteit, maar je kunt ook kijken naar het positieve in je leven, je hebt zelf deze keuze. Zoals het gezegde luidt: de pessimist zegt dat het glas half leeg is, de optimist zegt dat het glas half vol is. En ik zeg: het glas stroomt over met een veelheid aan natuur en geschiedenis, dat dit kleine stukje heilig land te bieden heeft! Wat is er logischer dan in tijden, waarin ons de mogelijkheid wordt ontzegd om de wereld te ontdekken, om op zijn minst ons eigen land te gaan ontdekken?

Ik woon in het noorden van Israël en ben daarom met mijn familie meerdere malen in het natuurpark ‘Tel Dan‘ op de Golan hoogvlakte geweest. Prachtige wandelpaden, bronnen en zelfs een natuurbad, een echte aanrader! Stel je mijn verbazing voor toen ik onlangs hoorde dat er drie erg interessante archeologische vindplaatsen in dit natuurpark zijn waar ik nog nooit van had gehoord. Deze plekken liggen wat verder weg, dat is de reden waarom we ze nog nooit hebben bekeken.

De eerste vindplaats is het oude Dan uit de tijd van koning Jerobeam. U weet nog, dat koning Salomo zich schuldig maakte aan het dienen van afgoden, die zijn vele buitenlandse vrouwen meebrachten, en vooral omdat hij voor hen offerplaatsen bouwde. Als gevolg daarvan splitste God zijn koninkrijk in twee koninkrijken. Salomo’s zoon Rehabeam werd koning over het zuidelijke koninkrijk (de stammen van Benjamin en Juda) en Salomo’s voormalige opzichter Jerobeam kreeg de tien andere stammen, zoals de profeet Ahiyah nog tijdens het leven van Salomo als Gods besluit had geprofeteerd. Jerobeam bouwde Sichem, nu de stad Nabloes, als zijn hoofdstad en richtte vervolgens altaren op in Bet El en in het verre noorden, in Dan, elk met een gouden kalf bestemd voor de eredienst, zodat het volk niet meer naar de tempel in Jeruzalem hoefde te reizen. Deze laatste plaats van aanbidding is opgegraven in Tel Dan.

De metalen constructie geeft het vroegere altaar aan (Foto: Judith Jeries)

Daar, waar Jerobeam en na hem vele andere koningen en de Israëlieten de offers brachten, zien we vandaag de dag een metalen constructie die aanduidt waar het afgodenaltaar moet hebben gestaan.

Vlak naast de vroegere plaats van aanbidding bevindt zich de ‘Bron van Dan’ (Foto: Judith Jeries)

De tragische gevolgen van het zich afkeren van God en het dienen van afgoden is zichtbaar geworden door een zwarte basaltzuil of stele, die Avraham Biran in 1993 in Tel Dan opgroef. De oud-Hebreeuwse inscriptie hierop over de Assyrische veroveringen werd gedateerd 733/732 voor Christus. Het zijn met name deze nederlagen van de Israëlieten, de verovering van hun land door vreemde naties, die zij door hun afgoderij over zich hadden afgeroepen.

Op deze basaltzuil wordt het Huis van David genoemd, en dat was op dat moment een sensationele ontdekking voor de archeologen, die goed bekend zijn met de Bijbel. De waardevolle basaltzuil wordt nu tentoongesteld in het Israël-Museum in Jeruzalem.

Een andere vindplaats in Tel Dan is de stad Layish (Laïs), die wordt genoemd in het bijbelboek Richteren. Wist u dat de stam van Dan zich aanvankelijk in de buurt van Jeruzalem vestigde? Ze hadden zich eigenlijk al op hun gemak gevestigd in de omgeving van Estaol, de plaats waar Simson later vandaan kwam, bij Bet Shemesh. Van daaruit werden verkenners naar het noorden gestuurd om verdere woonmogelijkheden te verkennen.

In Richteren 18 wordt beschreven hoe de Danieten tot aan Layish kwamen en daar de stad vredig en onbeschermd vonden. Met 600 krijgers werd de stad zonder moeite veroverd en werd de omgeving tot gebied, behorend aan de stam van Dan, verklaard. De poort zelf is er nu natuurlijk niet meer, maar de toegangsweg bestaat nog steeds. Als je tussen de overblijfselen van de oude muur door loopt, bekruipt je een aangrijpend gevoel, dat de verovering van Kanaän door de kinderen van Israël daar zoveel jaren geleden plaatsvond.

Oude overblijfselen van de stad Layish (Foto: Judith Jeries)

Interessant genoeg voorspelde Mozes tijdens zijn leven deze gebeurtenis heel precies, toen hij de stammen van Israël zegende: ‘Over Dan zei hij: Dan is een leeuwenwelp, hij springt uit Basan tevoorschijn’. (Deut. 33:22)

Dan had zich aanvankelijk in het centrum van Israël gevestigd, maar kon daar niet blijven. In Jozua 19:47 (HSV) staat: ‘Maar het gebied van de nakome­lingen van Dan was voor hen te klein uitgevallen. Daarom trokken de nakomelingen van Dan op en streden tegen Leshem (= Layish), namen het in, sloegen het met de scherpte van het zwaard, namen het in bezit en gingen er wonen. En ze noemden Leshem Dan, naar de naam van hun vader Dan’.

‘Layish’ betekent leeuw. En Bashan is het gebied rond de Hermon, dat vandaag de dag de Golanhoogte is. Daar woonde een van de laatste reuzen, koning Og, die op de Golanhoogte werd geboren, zoals in Jozua 12 wordt vermeld.

Hier stormden 600 mannen van de stam van Dan ooit de stad binnen en veroverden deze (Foto: Judith Jeries)

Deze twee vindplaatsen waren al spannend genoeg, maar wat er overbleef op onze verkenningstocht spande de kroon! Een heel oude Kanaänietische poort uit de tijd van Abraham! Vierduizend jaar oud! Deze oude poort heeft zijn naam te danken aan de veronderstelling van de archeologen, dat Abraham hier gestopt moet zijn, toen hij op weg was om Lot te redden. Genesis 14 beschrijft hoe verschillende koningen uit het noorden oorlog voerden tegen de koningen in het gebied van de huidige Dode Zee, waarbij ze Lot met al zijn bezittingen als oorlogsbuit meenamen (vers 12). Abraham hoorde dit, was het daar niet mee eens en volgde hen met 318 man tot aan Dan toe (vers 14). Daar versloeg hij de vijanden en achtervolgde ze daarna tot aan Damascus.

Op dat moment bestond de poort in Tel Dan al, dus er wordt aangenomen dat Abraham en zijn mannen er doorheen moeten zijn gegaan om de stad binnen te komen.

We waren dus erg nieuwsgierig geworden naar aanleiding van deze oude getuigenissen en konden bijna niet wachten om ook zelf op deze Abrahamitische vindplaats te kunnen rondkijken. Toen we vol verwachting de hoek omgingen, werden we nogal verrast, maar op een heel andere manier dan we hadden verwacht.

Op de voorgrond een model van de poort in lang vervlogen dagen.

De poort was afgedekt met een groot grijs plastic zeil. Oh, nee! Waarschijnlijk had de zware regenval van de laatste maanden de poort zwaar beschadigd. We zagen in elk geval dat de vaste afdekkende constructie boven de poort kapot was en tijdelijk grotendeels was afgedekt. Wij waren niet de enigen die luidkeels hun ongenoegen uitten over de trieste aanblik. Hier was het glas erg halfleeg.

Toen de andere bezoekers waren vertrokken, besloot ik tenminste één keer op de stenen trap te gaan staan, waarop Abraham ooit ook zijn voet heeft gezet. Normaal gesproken doe ik zoiets niet, geef me alsjeblieft niet aan. Maar mijn teleurstelling was zo groot dat ik in ieder geval een mooie foto van de trap mee wilde nemen. Dus glipte ik langs de afzetting, maar daarbij gleed mijn mobiele telefoon uit mijn hand. De drie krassen op het display van mijn telefoon zullen me voor altijd herinneren aan de poort van Abraham en mijn stiekeme toegang achter de afzetting.

De oude stenen trap achter de afzetting (u weet van niets!)

En hier is het weer voor vandaag in Israël:
Eerst gedeeltelijk bewolkt, daarna helder, en iets warmer dan gisteren. Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 30 graden, Tel Aviv 28 graden, Haifa 25 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 34 graden, aan de Dode Zee 37 graden, Be’er Sheva 34 graden, Eilat aan de Rode Zee 38 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is nog een centimeter gedaald en ligt nu op 209,14 m beneden de zeespiegel, 34 centimeter onder de bovengrens!

Namens de gehele redactie van Israel Today wens ik u een prettige woensdag toe en hoop dat u binnenkort zelf weer naar het Heilige Land zult kunnen reizen. Het ga u goed.

Shalom vanuit het mooie Galilea in het noorden!

Judith