Noot van de redactie: Dit ochtendartikel van Michael Selutin is geschreven vóór de tragische gebeurtenissen van gisteravond.
Op de tweede dag van Pesach beginnen de Joden de Omer te tellen, totdat 50 dagen later Shavoe’ot wordt gevierd, waarbij we gedenken dat we de Torah bij de Sinaï hebben ontvangen. De Omer is een inhoudsmaat, een mand waarin de eerste gerst van het jaar naar Jeruzalem werd gebracht in de tijd van de Tempel. De eerste telling van de Omer vond plaats na de Exodus uit Egypte, en het tellen van de dagen tot Shavoe’ot symboliseert de voorbereiding van het volk Israël op het ontvangen van de Torah bij de Sinaï.
Vandaag hebben we geen Tempel meer en kunnen we de Omer niet naar de priesters brengen, bovendien weet ik niet eens of er in Israël nog wel gerst wordt verbouwd. Ook hebben we de Torah al ontvangen, maar we kunnen nog steeds de Omer-telling gebruiken om ons voor te bereiden op Shavoe’ot, omdat de Uittocht uit Egypte een bevrijding van materialisme betekent. Het tellen van de 49 dagen voor Shavoe’ot staat dus voor een geleidelijke overgang van materialisme naar spiritualiteit, die ons in staat stelt om in de eerste plaats de Torah te ontvangen. Want iemand met een materialistische kijk op de wereld is niet in staat de spirituele dimensie van de wereld en de Torah te waarderen.
In de tijd dat de Tempel bestond, waren deze 49 dagen een tijd van vreugde, echter nadat er 24.000 studenten van Rabbi Akiva stierven aan een mysterieuze plaag in de eerste eeuw CE, werd de Omer-periode een periode van rouw. Het is de gewoonte om na Pesach ons haar en onze baard niet meer te knippen, en niet naar muziek te luisteren. Bruiloften worden in deze tijd niet voltrokken en de stemming is over het algemeen bedrukt.
Voor mij is het vrij moeilijk om niet naar muziek te luisteren, ik kan me beter concentreren als ik op het werk naar muziek luister en ik mis het ook heel erg tijdens het autorijden. Maar nog erger is het dat ik me niet scheer. Het is al warm in Israël en met mijn baard heb ik dan het gevoel dat ik een dikke trui over mijn gezicht draag.
Maar die voorschriften worden vandaag onderbroken, op de 33ste dag van de Omer! Op Lag Ba Omer (de letters Lamed en Gimel hebben samen de getalswaarde 33) eindigt de rouwperiode en verdwijnt mijn baard, terwijl er luide muziek door mijn appartement schalt. Zoals bij zoveel Joodse tradities wordt hierdoor ook onze zintuigelijke waarneming geprikkeld, want muziek wordt zoveel beter als je 33 dagen zonder hebt gedaan, en een kaalgeschoren gezicht valt alleen op als je van tevoren een dikke baard had.
Het haar van driejarige jongens wordt voor het eerst geknipt op de 33e dag van de Omertelling. (Foto: Chen Leopold/Flash90)
Dit principe van tegenstellingen loopt door de hele Schepping heen. Dag en nacht, zomer en winter, man en vrouw, Shabbat en doordeweekse dag, baard en gladgeschoren….
Op de 33e dag van de Omertelling eindigde de plaag die onder Rabbi Akiva’s discipelen woedde. Het is tevens de sterfdag (Jahrzeit in het Jiddisch) van Rabbi Shimon Bar Jochai, één van de vijf leerlingen die Rabbi Akiva aannam, na de tragedie van de pest. Rabbi Shimon Bar Yochai was een van de grote geleerden van de Talmoed en hij was ook Kabbalist. Normaliter wordt er geen feest gevierd ter herdenking van een sterfdag, maar het overlijden van Rabbi Shimon ging gepaard met een ‘vuur van spiritualiteit’, en wij vervullen zijn laatste wens om niet te rouwen ter herdenking van zijn sterfdag, maar deze juist te vieren.
Een onderdeel van deze viering is het aansteken van grote vuren, overal waar ook maar een beetje open ruimte is. Kinderen in Israël beginnen al na Pesach alles te verzamelen wat brandbaar is, en dat op open plekken op te stapelen. Ik zie al weken op allerlei plekken in mijn woonomgeving stapels afvalhout liggen, die er op wachten om aangestoken te worden.
De laatste voorbereidingen voor het vreugdevuur. (Foto: Tomer Neuberg/Flash90)
Als u nu denkt dat dit wel erg gevaarlijk is, dan hebt u helemaal gelijk. Op de dag van Lag Ba Omer heerst er een totale anarchie, en spelen kinderen van alle leeftijden letterlijk met vuur, terwijl er muziek uit grote luidsprekers schalt. Er wordt gedanst, gezongen of gewoon peinzend in het vuur gestaard. Een verstikkende rook hangt over de steden, en de kinderen komen ’s avonds laat thuis met roet besmeurde gezichten en rokerige kleren, terwijl de ramen in de huizen huis gesloten blijven, ondanks de hitte.
Ik heb echter nog nooit iets gehoord van uit de hand gelopen branden, of van verwondingen of brandwonden tijdens Lag Ba Omer. Misschien hebben de voorafgaande 33 dagen van spiritualiteit een ieder tot meer voorzichtige mensen gemaakt. En mogelijk zijn er ook andere spirituele redenen, je weet het maar nooit met Rabbi Shimon Bar Yochai.
Tot slot, een beroemde Joodse grap over de tegenstellingen in de schepping en onze waarneming:
‘Neem vandaag uw koe in huis en laat haar bij jullie slapen,’ adviseerde de rabbi hem.
De man was erg verbaasd over dit advies, maar nam zijn koe mee naar zijn kleine hut voor de nacht. De volgende dag was hij kwam hij weer naar het huis van de rabbi.
‘Geachte Rabbi, we hebben vandaag de nacht doorgebracht met de koe in ons huis, maar op een of andere manier is mijn probleem niet veel verbeterd.’
‘Goed dan, laat de koe maar bij jullie slapen, maar neem nu ook uw kippen ook mee in huis.’
De man was geschokt, maar deed weer wat hem gezegd werd.
De volgende dag ging hij weer naar de rabbi, die hem aanraadde de honden van de boerderij ook mee in huis te nemen, naast de koe en de kippen. Met tegenzin deed de man dat en de volgende dag ging hij opnieuw naar de rabbi om verslag uit te brengen.
‘Geëerde Rabbi, we hebben nu een aantal dagen in het huis gewoond met al onze dieren, ik zie niet in hoe dit mij zal helpen, wat moet ik nu doen?’
‘Heel goed, stuur nu alle dieren weer naar buiten en zeg me morgen of je hut je nog steeds zo klein lijkt.’
En nu naar het weer:
Het weer voor vandaag in Israël
Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 31 graden, Tel Aviv 25 graden, Haifa 24 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 36 graden, aan de Dode Zee 37 graden, Be’er Sheva 35 graden, Eilat aan de Rode Zee 38 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is weer een centimeter gedaald en staat nu op 209,145 meter beneden de zeespiegel, dat is 34,5 centimeter onder de bovengrens.
Namens de gehele redactie van Israel Today wens ik u een prettig weekeinde en een gezegende Shabbat. Het ga u goed.
Shabbat shalom vanuit Bet Shemesh,
Michael