Boker Tov, goede morgen, beste lezers,
Het Torah-gedeelte voor deze week, ‘Korach’, is weer erg spannend, ik raad u aan de hoofdstukken 16 tot 18 in het boek Numeri te lezen alvorens u hier verder leest. Kort samengevat, komt Korach met 250 mannen naar Mozes en Aäron, en beschuldigt hen ervan ‘zich boven de gemeenschap te verheffen’, dat wil zeggen, zich macht toe te eigenen zonder toestemming. Mozes vraagt aan God om een teken, om te kunnen bepalen wie hier gelijk heeft, en de volgende dag spreekt Mozes:
‘Toen zei Mozes: Hierdoor zult u weten dat de Heere mij gezonden heeft om al deze daden te doen, dat zij niet uit mijn eigen hart voortgekomen zijn. Als dezen zullen sterven zoals elk mens sterft, en hun vergolden zal worden zoals elk mens vergolden wordt, dan heeft de Heere mij niet gezonden. Maar als de Heere iets nieuws zal scheppen, zodat de aardbodem zijn mond zal opensperren, en hen en alles wat van hen is, zal verzwelgen en zij levend naar het graf zullen afdalen, dan zult u weten dat deze mannen de Heere verworpen hebben.
En het gebeurde, toen hij geëindigd had al deze woorden te spreken, dat de aardbodem die onder hen was, gespleten werd. De aarde opende haar mond en verzwolg hen, met hun gezinnen, en alle mensen die Korach toebehoorden, en al hun bezittingen. En zij daalden levend af naar het graf, zij en alles wat van hen was. En de aarde overdekte hen, en zij waren verdwenen uit het midden van de gemeente’. (Numeri 16:28-33 HSV)
Uit deze episode met Korach hebben de wijzen van Israël het volgende leidende beginsel vastgesteld: ‘Wees niet als Korach en zijn navolgers.’ Tegenover dit leidend beginsel plaatsten zij de positieve kant van een discussie, namelijk dat deze gevoerd moet worden ‘LeShem Shamayiem’ – ‘in Naam van de Hemel’. Korach belasterde Mozes met speculatieve beschuldigingen; het ging hem niet om antwoorden op zijn vragen, maar om zijn eigen maatschappelijke positie, die in zijn eigen ogen te laag was.
Wij kennen dit fenomeen uit ons eigen leven, wanneer wij in een slechte bui een discussie met onze partner beginnen, die nergens over gaat en nergens toe leidt. De discussie wordt niet gevoerd ‘in Naam van de Hemel’, dus er is geen doelgerichte, eerlijke, feitelijke discussie, het gaat over mijn frustratie, die ontstond toen een asociale automobilist mij op weg naar huis afsneed, en ik hem bijna aanreed.
De psychologische inzichten uit deze episode ‘Korach’ hebben commentatoren van de Bijbel en de Talmoed ertoe gebracht om uit de bijbelse tekst een aantal factoren voor succesvolle conflictoplossing samen te stellen. Een moderne commentator, Rabbi Dr. Howard Kaminsky, heeft het verhaal voor ons vereenvoudigd en in zijn boek ‘Fundamentals of Jewish Conflict Resolution’ (Fundamenten voor Joodse conflicthantering): Traditional Jewish Perspective on Resolving Interpersonal Conflicts (Traditionele Joodse handreikingen voor het oplossen van persoonlijke conflicten).
Hij heeft in dit boek systematisch ideeën uit de bijbelse en rabbijnse literatuur samengevat, en deze bronnen vergeleken met de moderne benaderingen van conflictoplossing. Hij heeft drie criteria vastgesteld die bepalen of een discussie ‘in Naam van de Hemel’ wordt gevoerd, en deze zijn bijzonder belangrijk in het huidige klimaat, waarin zoveel mensen een anti-Israël of anti-Joodse houding aannemen.
- Het eerste van deze criteria is, dat een partij blijk kan geven van een gebrek aan intellectuele integriteit. In dit geval zijn de partijen niet geïnteresseerd in een verduidelijkende dialoog die tot compromissen bereid is. Zij hebben zelf gelijk, en niets dat iemand anders inbrengt zal hen van gedachten doen veranderen.
- Het tweede criterium gaat over de inhoud en de toon van het betoog. Als het duidelijk is dat één partij de andere partij veroordeelt en een beledigende, vijandige en agressieve toon aanslaat, dan verloopt deze ruzie niet ‘in Naam van de Hemel’, maar meer ‘ten hemel schreiend’.
- Het laatste criterium heeft betrekking op de motivering van het geschil. Als de discussie gebaseerd is op iets anders dan het nastreven van waarheid en vrede, is dat een sterke aanwijzing dat er geen sprake is van ‘in Naam van de Hemel’.
In een discussie moeten wij deze factoren echter niet alleen bij de ander beoordelen, maar vooral ook in onszelf onderzoeken. We moeten ons bewust zijn van onze beweegredenen en een eerlijk zelfonderzoek doen.
Tel Aviv (Foto: Miriam Alster/Flash90)
Ik heb deze wijze woorden onlangs op mijn kinderen uitgeprobeerd toen Sarah voor me stond en zei:
‘Papa, het is niet eerlijk. Racheli kreeg twee koekjes op haar kleuterschool en ik kreeg er maar één op school, geef me nog een koekje!’
‘Aha’ dacht ik, ‘gaat het haar om eerlijkheid, of wil ze gewoon een koekje?’ Ik probeerde Sarah mijn standpunt uit te leggen om te zien of zij intellectuele integriteit aan de dag zou leggen, en bereid zou zijn tot een dialoog die tot een compromis bereid is:
‘Mijn lieve Sarah, je bent nu al zeven jaar oud en begrijpt zeker dat ik niet verantwoordelijk ben voor de verdeling van het snoep op jullie verschillende scholen. Ik ben niet verplicht je te compenseren voor een subjectieve waarneming van mogelijk onrecht, die onafhankelijk van mij heeft plaatsgevonden’.
Stilte, Sarah legt haar hoofd opzij en kijkt me vragend aan. Ik wacht op haar antwoord, zonder me te laten intimideren.
‘Dat is niet eerlijk!’ roept Sarah dan plotseling, ‘Racheli kreeg twee koekjes en ik maar één!’
Ik probeerde een ander argument, ‘Hoe zit het dan met Naomi, zij kreeg een zak chips op haar kleuterschool, moet ze nu ook een koekje krijgen?’
‘Kan me niet schelen, ik wil een koekje!’ schreeuwde Sarah, op een toon die een beetje te onvriendelijk was voor een inhoudelijke discussie.
‘Koekje!’ schreeuwde Naomi nu ook…
Misschien was ik de schuldige hier, en ook al ben ik niet verantwoordelijk, ik kan de kinderen toch een koekje geven, het is immers geen echt groot probleem.
‘Ok, hier hebben jullie een koekje,’ zei ik terwijl ik Sarah en Naomi een koekje gaf.
Plotseling begon Racheli te huilen, ‘Ik wil ook een koekje!’
‘Maar je hebt er al twee gehad,’ zei ik geërgerd.
‘Ik heb ze al in de auto opgegeten!’
Het was nu wel duidelijk dat het hier niet ‘in Naam van de Hemel’ verliep, en dat het alleen om koekjes ging, en ik kon dus mijn psychologisch onderzoek afronden. Ik ging naar de keuken, pakte koekjes uit de trommel, gooide ze naar de hongerige leeuwinnen, en begon met de voorbereidingen voor Shabbat.
En nu het weer.
Zomer in Tel Aviv. (Foto: Miriam Alster/Flash90)
Het weer voor vandaag in Israël
Helder tot gedeeltelijk bewolkt en wat koeler dan gisteren. Voor vandaag worden de volgende maximum temperaturen verwacht: Jeruzalem 28 graden, Tel Aviv 27 graden, Haifa 25 graden, Tiberias aan het Meer van Galilea 33 graden, aan de Dode Zee 34 graden, Be’er Sheva 33 graden, Eilat aan de Rode Zee 39 graden.
Het waterpeil van het Meer van Galilea is onveranderd gebleven op 209,425 meter beneden de zeespiegel, 62,5 centimeter onder de bovengrens.
Namens de gehele redactie van Israel Today wens ik u allen een prettig weekeinde en een gezegende Shabbat. Het ga u goed.
Shabbat shalom vanuit Bet Shemesh,
Michael