De Staat Israël: Een verdeeld huis?

Drieduizend jaar na de splitsing van Israël in twee koninkrijken, onthult de Consensus Index van het Israeli Congress opnieuw een grimmig beeld van verdeeldheid in de Israëlische samenleving langs religieuze, etnische, ideologische en politieke lijnen.

Door Yossi Aloni |

Enkele voorbeelden:
♦ 41 procent van de rechtsen denkt dat het proces tegen Netanyahu in werkelijkheid tegen geheel rechts is gericht.
♦ 49 procent van de Joden denkt, dat de Arabieren de status-quo identiteit van de Israëlische samenleving bedreigen (tegenover 14 procent van de Arabieren die dat van de jJoden denken).
♦ 50 procent van de rechtsen denkt dat Joodse Israëlische linksen de identiteit van de samenleving bedreigen (tegenover 33 procent van de linksen die dat denken van rechtsen).
♦ 35 procent van de seculiere Israëli’s denkt, dat de orthodoxe religieuzen de identiteit van de Staat bedreigen (tegenover 8 procent van de religieuzen die hetzelfde denken over de seculieren).

Deze conclusies komen voort uit de bevindingen van de Nationale Consensus Index die door het Israeli Congress is gepubliceerd, op basis van een lange­termijn­studie, die is uitgevoerd door onderzoekers van de Bar Ilan Universiteit. De studie onderzocht de relaties tussen de diverse groepen in de Israëlische samenleving, met inbegrip van actuele kwesties.

Het onderzoek werd gepubliceerd vooruitlopend op de lancering van een initiatief dat het ‘Comité van het Volk’ wordt genoemd. Het doel is om de digitale ruimte te gebruiken om zich te verenigen, en een basis van gemeenschappelijke overeenstemming te bereiken tussen de verschillende vleugels van de Israëlische samenleving, rond de bestaande geschillen. De lancering was gekoppeld aan het Loofhuttenfeest. Het platform is vergelijkbaar met de Ushpizin, de gewoonte van gastvrijheid waarbij gasten van allerlei aard worden uitgenodigd om samen te feesten in elkaars loofhutten.

Israëlische politieagenten botsen met ultraorthodoxe Joodse mannen tijdens een demonstratie. (Archieffoto: Yonatan Sindel/Flash90)

De belangrijkste bevindingen van de studie – een momentopname van de vijandigheid en de menings­verschillen in de Israëlische samenleving
Sociale cohesie in Israël is belangrijk voor Israëli’s, maar ze zijn pessimistisch over hun vermogen om geschillen te overbruggen. Ongeveer 62 procent van de Israëli’s denkt dat de Israëlische samenleving verdeeld is, waarbij de regering, het rabbinaat en het Hooggerechtshof de factoren zijn die de Israëli’s als het meest verdelend beschouwen.
Uit het onderzoek blijkt dat sociale cohesie in Israël belangrijker is voor linksen (82 procent) dan voor rechtsen (75 procent).
In de ogen van de respondenten dienen het leger en de veiligheidscrises om het volk te verenigen, terwijl het rabbinaat, de regering en het Hooggerechtshof als oorzaak van verdeeldheid worden gezien.

De identiteit van de Israëlische samenleving
♦ 49 procent van de Joden denkt dat de Arabieren de status-quo identiteit van de Israëlische samenleving bedreigen. Dit blijkt doordat 40 procent van de Joden niet vindt dat aan Arabieren volledige burgerrechten moeten worden gegarandeerd, en 35 procent vindt dat de invloed van de Arabieren op het publieke debat beperkt moet worden.
♦ Ongeveer 50 procent van de rechtsen denkt dat de linksen de identiteit van de Israëlische samenleving bedreigen.
♦ 35 procent van de seculiere mensen denkt dat orthodoxe religieuze mensen de identiteit van de Staat bedreigen (vergeleken met 8 procent van de religieuze mensen die dat denken over seculiere mensen).

Een ultra orthodoxe Jood passeert een Arabier bij de Damascuspoort in de oude stad van Jeruzalem. (Archieffoto Yossi Zamir/Flash90)

Bereidheid om geweld te gebruiken
♦ 34 procent van de Joden is bereid om geweld te gebruiken tegen Arabieren.
♦ 17 procent van de mensen die zichzelf als rechts beschouwen is bereid geweld te gebruiken tegen linksen.
♦ 10 procent van de seculiere mensen is bereid geweld te gebruiken tegen religieuze mensen (tegenover 3 procent van de religieuze mensen).

Diaspora-Jodendom
♦ Meer dan de helft van de Israëli’s verwacht dat de diaspora Joden Israël niet publiekelijk bekritiseren.

Huidige politieke situatie
♦ Slechts 31 procent is blij dat er een eenheidsregering aan de macht is.
♦ 41 procent van de rechtsen gelooft dat het proces tegen Netanyahu in werkelijkheid tegen geheel rechts is gericht; slechts 5 procent van de linkse partijen denkt dat dit het geval is.
♦ 31 procent van alle Israëli’s (46 procent van alle rechtsen en 8 procent van alle linksen) geloven dat er een ‘deep state’ bestaat, een bureaucratische schaduwregering in Israël die tegen de wil van de gekozen volks­vertegen­woordi­gers in handelt.
♦ Slechts 9,5 procent van de respondenten vindt dat de aanklachten tegen Netanyahu de topprioriteit van de regering moeten zijn.

‘Onderzoek op lange termijn onthult dat de Israëlische samenleving tegen zijn wil ontaardt in een afgrond van verdeeldheid’, verklaren dr. adv. Gilad Weiner, directeur van het Israeli Congress en prof. Shachar Lifshitz, een van de auteurs van de studie. ‘We zien mensen pogingen ondernemen, naar vergaderingen komen, demonstreren, actief zijn, maar hun optimisme neemt af. Er is een gebrek aan leider­schap, wat leidt tot wantrouwen en geen verwachting geeft van over­een­stemming en een gemeen­schappe­lijke toekomst,’ vervolgden ze.

‘Naast de groeiende verdeeld­heid en vijandig­heid is de verergering van de politiek-ideologische verdeeldheid een bijzonder verontrustende bevinding. De omvang ervan is vrijwel gelijk aan die van de nationalistische [Joods-Arabische] kloof. De ideo­logische kloof komt tot uiting in het feit dat de eenheids­regering niet het vertrouwen van het publiek wint, en als een van de meest verdeeld­heid zaaiende organen in de Israëlische samenleving wordt gezien.
Een-derde van het publiek gelooft dat het wordt geregeerd door een schaduw-mechanisme,’ zei dr. Yulia Elad-Shtrenger van de afdeling Politieke Wetenschappen van de Bar Ilan Universiteit, een van de auteurs van de studie.

De steekproef werd uitgevoerd in juni-juli 2020 onder 1003 ondervraagden van 17 tot 70 jaar uit alle delen van de Israëlische samenleving. Het Israeli Congress for Judaism and Democracy is een joint venture van de Bar Ilan Universiteit en de Menomedin Foundation, opgericht om de belangrijkste uitdaging van de huidige Israëlische samen­leving aan te pakken: de voort­durende spanning tussen de Joodse identiteit en de democratische identiteit, met als voorgestelde sleutel tot het overbruggen van deze fundamentele spanning een breed openbaar proces van het opbouwen van overeenstemming.

* Opmerking van de redacteur: Volgens de Joodse traditie werd de Tweede Tempel in 70 na Christus vernietigd als gevolg van de interne verdeeldheid binnen Israël van een soort die ‘Sin’at Chinam’ wordt genoemd – een ongegronde haat. Een nieuwere Joodse traditie zegt dat het herstel van Israël zal plaatsvinden vanwege ‘Ahavat Chinam’, een onverdiende liefde. (Zie ook Johannes 15:25)

Hoewel sommige van de auteurs misschien atheïstisch waren, is dit overzicht een wanhopige oproep tot gebed om ‘als broeders tezamen te wonen’ (Psalm 133:1-3).

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.

Dit is ook interessant