De overwinning van de Taliban en de lessen voor Israël

Afbeelding: ’20 jaar oorlog voor wat? Van Taliban naar Taliban’. (Foto: Etienne Laurent/EPA-EFE)

De totale ineenstorting van de door de VS getrainde, uitgeruste en gefinancierde regeringstroepen was niet voorzien door president Joe Biden. Biden had het Amerikaanse volk verzekerd dat de 83 miljard dollar die de VS hadden besteed aan de opbouw van het Afghaanse leger voldoende zou zijn om ervoor te zorgen dat de Taliban niet meer zouden kunnen doen wat zij hadden gedaan voordat de door de VS geleide coalitie Afghanistan binnenviel en het land terugstuurde naar het stenen tijdperk.

Binnen een week waren de slecht bewapende Taliban-troepen echter in staat grote Afghaanse steden te veroveren, waaronder Kabul, de hoofdstad van Afghanistan.

Wijdverbreide gevolgen

De overwinning van de Taliban zal ook gevolgen hebben voor het Midden-Oosten en Israël, aangezien het soennitische islamitische blok, waartoe groepen zoals Al Qaida en ISIS behoren, op zoek is naar een veilige haven om zich te hergroeperen alvorens een nieuwe poging te ondernemen om de regio te destabiliseren en andere landen over te nemen.

De algemene doelstellingen van Al Qaida en zijn nakomeling ISIS zijn niet veranderd, en de overwinning van de Taliban in Afghanistan zou hen nieuwe mogelijkheden kunnen bieden om de controle te verwerven over gedestabiliseerde landen zoals Irak, Syrië, Jemen en Libanon, dat nu op het punt staat volledig in te storten.

De voortijdige terugtrekking van het Amerikaanse leger en de daarop volgende vernedering van de Amerikaanse regering van president Joe Biden door toedoen van de Taliban zullen de bondgenoten van Amerika in het Midden-Oosten, Israël inbegrepen, niet geruststellen.

Israël’s eigen ervaringen

Israël heeft de les geleerd die de Taliban nu de VS leren, en weet dat wanneer je het leger uit vijandelijk gebied terugtrekt zonder een alomvattend plan voor de dag erna, de zaken snel zullen verslechteren.

Dat gebeurde in 2000, toen toenmalig premier Ehud Barak het Israëlische defensieleger plotseling terugtrok uit Zuid-Libanon. Hetzelfde gebeurde vijf jaar later, in 2005, toen Israël de IDF en alle Joodse inwoners uit Gaza terugtrok.

In beide gevallen leidden deze terugtrekkingen tot een verslechtering van Israëls veiligheidssituatie en uiteindelijk tot oorlog.

Toenemende bedreiging door Hezbollah

Door de IDF uit Zuid-Libanon terug te trekken zonder akkoord of zelfs maar coördinatie met de internationale gemeenschap, nodigde de Israëlische regering Hezbollah en zijn beschermheer, Iran, uit om de controle over Israëls noordgrens over te nemen.

De daaropvolgende Israëlische passiviteit nadat Hezbollah inderdaad Zuid-Libanon had overgenomen en vervolgens was begonnen met de opbouw van een enorm raketarsenaal, is nu een van de grootste bedreigingen voor Israëls veiligheid.

Zoals we zagen na de laatste raketaanval van Hezbollah op 6 augustus, is Israël zeer terughoudend om krachtig te reageren omdat dit een nieuwe oorlog met de Libanese terreurorganisatie zou kunnen veroorzaken, die de mogelijkheid heeft om een oorlog met meerdere fronten te ontketenen die het Israëlische leger niet aan zou kunnen.

Hamas feliciteert de Taliban

In het geval van Gaza vertrouwde de Israëlische regering op de Palestijnse Autoriteit en de Europese Unie om de leegte op te vullen die was achtergelaten door het Israëlische leger, en hoopte zij te kunnen voorkomen dat Hamas Gaza zou overnemen. We weten allemaal hoe dat is afgelopen.

Hamas maakt nu, samen met de Palestijnse Islamitische Jihad, deel uit van de Iraanse as die de machtsovername van Afghanistan door de Taliban verwelkomde.

Hamas heeft maandag de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan en de overwinning van de Taliban op het door de VS gesteunde Afghaanse leger geprezen.

‘Het einde van de bezetting door de Amerikanen en hun bondgenoten bewijst dat de overwinning het lot is van het verzet van de volkeren – waarvan de strijd van ons Palestijnse volk de belangrijkste is,’ luidde een verklaring die door Hamas werd vrijgegeven.

Het blijft een vraag hoe Hamas tot deze conclusie is gekomen, aangezien er geen verband is tussen de oorlog in Afghanistan en het eindeloze Palestijns-Israëlische conflict.

Hamasleider Musa Abu Marzuk prees de Taliban omdat ze slim zijn in hun confrontatie met een supermacht zoals de Verenigde Staten en zijn Westerse bondgenoten. Hij prees de Taliban ook omdat zij niet ‘in de val van democratie en de verkiezingen zijn gelopen’.

Een stimulans voor Iran

Het lijdt geen twijfel dat de overwinning van de Taliban op het goed getrainde en uitgeruste Afghaanse leger het Iraanse ‘verzetsfront’ een flinke morele opkikker heeft gegeven.

Iran heeft de Taliban ook geprezen voor hun overwinning op het Afghaanse leger en heeft onmiddellijk aangekondigd dat het betrekkingen zal onderhouden met de nieuwe regering van Afghanistan.

Voor en na de Amerikaanse invasie in Afghanistan onderhield Iran geheime banden met de Taliban en Al Qaida, die het land gebruikten als schuilplaats en als plaats van waaruit zij de gruwelijke aanslagen op de VS in september 2001 konden voorbereiden.

Zal Israël zijn les leren?

Israël van zijn kant zou moeten leren dat alleen de totale nederlaag van zijn vijanden een Afghanistan-scenario zal voorkomen.

De Amerikanen en hun bondgenoten zijn er nooit in geslaagd de Taliban te verslaan en het hele Afghaanse grondgebied in handen te krijgen. Zij baseerden zich bovendien op inschattingen van inlichtingendiensten die onjuist bleken te zijn, zoals bleek uit de snelle verovering van Afghaans grondgebied en steden door de Taliban.

Een andere les, die Israël uit de overwinning van de Taliban zou kunnen trekken, is dat een overschot aan militaire macht, inlichtingen en deskundigheid niet altijd betekent dat een oorlog kan worden gewonnen tegen een vijand die zich verschuilt achter een burgerbevolking op grondgebied dat hij controleert.

Israël had in 2006 de kans om Hezbollah te verslaan tijdens de Tweede Libanonoorlog, en en Hamas tijdens de vier oorlogen tegen de terreurorganisatie in Gaza, maar deed dat niet.

Ten slotte is het zowel in Libanon als in Gaza een vergissing gebleken te vertrouwen op de Europese Unie of de Verenigde Naties om de vrede te bewaren.

De feitelijke nederlaag van de Amerikaanse onderneming in Afghanistan zou Israël moeten leren dat het zelfs niet volledig kan vertrouwen op zijn belangrijkste bondgenoot, de Verenigde Staten.

Of de huidige Israëlische regering deze lessen begrijpt, valt nog te bezien. Zowel premier Naftali Bennett als plaatsvervangend premier Yair Lapid zenden momenteel gemengde signalen uit naar Israëls vijanden, door niet krachtig genoeg te reageren op recente provocaties van Hamas en Hezbollah, en door (Lapid) de regering-Biden te beloven dat Israël de VS niet zal verrassen wanneer deze besluit de nucleaire dreiging van Iran vastberaden aan te pakken.

Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.