Protestdemonstratie. Hebreeuwse tekst ongeveer: ‘Israël zal op zijn morele vorm worden onderzocht’ en ‘Netanyahu naar huis’. (Foto: Yonatan Sindel/Flash90)
In de afgelopen weken is het aantal Israëli’s dat positief testte op Covid-19 sterk gestegen en daarom hebben we het nu over een zogenaamde ‘tweede golf’. Na de algemene lockdown van het hele land begin mei leek het hoogtepunt van de Covid-geschiedenis achter ons te liggen.
De beperkingen van de regering werden in één klap opgeheven. Binnen een paar dagen ging Israël van een totale afsluiting naar bijna volledige openstelling van bars en restaurants en bruiloften met 200 tot 300 gasten. Het dragen van mondkapjes werd niet langer afgedwongen, zodat steeds minder mensen de aanbevelingen van het ministerie van Volksgezondheid opvolgden.
Intussen maakt Israël als gevolg van de totale sluiting een van de ergste financiële crises in zijn 72-jarige geschiedenis door. Medio mei is het werkloosheidscijfer gestegen naar 25 procent. Hoewel de economie weer op gang is gekomen, hebben velen – vooral jonge Israëli’s – nu moeite om werk te vinden. Bovendien zijn veel kleine bedrijven in het hele land gedwongen te sluiten omdat ze niet in staat zijn zich te herstellen van de economische schade die de afsluiting heeft veroorzaakt.
Wat doen Israëlische politici ondertussen?
Hoewel men mag hopen dat het leiderschap van het land het nationale belang boven kleingeestige politiek zal stellen, kan men hier helaas niet vanuit gaan.
Toen de verspreiding van het coronavirus aanvankelijk in mei vertraagde, werd de sluiting in allerijl opgeheven en stond de kwestie niet meer centraal op de nationale agenda. Het virus werd door velen niet meer als een belangrijke bedreiging beschouwd. Bovendien werd de economische crisis afgedaan als ‘onder controle’, hoewel het werkloosheidscijfer van het land onveranderd bleef en de wanhopige Israëli’s regelmatig de straat op gingen. In plaats van oplossingen te vinden voor de urgente problemen, zijn andere politieke programma’s hoger op de agenda van de Israëlische regering komen te staan.
Hoe zit het met de annexatie?
Een van deze programma’s is de annexatie. Op het hoogtepunt van de bijna verpletterende economische crisis, heeft de coalitieregering onder premier Benjamin Netanyahu haar reeds lang bestaande plannen – voor de toepassing van de Israëlische wetgeving in bepaalde gebieden van Judea en Samaria – voortgezet. Netanyahu had oorspronkelijk aangekondigd dat ze op 1 juli zouden worden uitgevoerd, maar het was nooit duidelijk welke stukken land deel zouden gaan uitmaken van het Israëlische grondgebied en of dit ook daadwerkelijk zou gebeuren.
Tegelijkertijd bracht de uitvoering van een dergelijke grootschalige politieke stap aanzienlijke buitenlandse represailles met zich mee, de dreiging van diplomatiek isolement en sancties, op een moment dat een duurzame oplossing voor de Israëli’s die alleen hun huur wilden betalen, nog niet in zicht was.
Bovendien heeft de Israëlische regering eind juni de heer Netanyahu, wiens privévermogen naar verluidt ruim 14 miljoen dollar bedraagt, de gunst verleend om hem met terugwerkende kracht een belastingvrijstelling van honderdduizenden dollars toe te kennen.
Dat moet je even tot je laten doordringen: te midden van een van de ergste economische crises in de geschiedenis probeert de regering de financiële situatie van de premier te verbeteren. Slechts een paar dagen nadat de wet werd doorgedrukt in de Knesset, verontschuldigde Netanyahu zich en verklaarde dat, hoewel alles legaal was, de timing ongelukkig was.
Nog absurder is het feit dat hoge ministers de door hen opgelegde beperkingen persoonlijk niet serieus nemen. Zo woonde minister van Volksgezondheid Juli Edelstein het verjaardagsfeestje van zijn vrouw bij, dat het maximaal toegestane aantal mensen op bijeenkomsten overtrof, en dat slechts enkele uren nadat hij zelf de beperking bekend had gemaakt.
Helaas eist het onverantwoordelijke gedrag van de regering zijn tol. Op 10 juli bereikte het aantal Israëli’s, dat positief testte, weer het hoogste niveau tot nu toe, met meer dan 1400 in één dag. De grote fouten gaan ten koste van de gezondheid van de Israëli’s en dus van hun rechten.
Om de verloren tijd in te halen en het welig tierende virus onder controle te houden, wordt wetgeving nagestreefd die de fundamenten van de democratie schendt. Op 6 juli werd een wetsvoorstel ingediend, dat de uitvoerende macht in staat zou stellen om de Knesset te omzeilen door besluiten met betrekking tot Covid onmiddellijk in werking te stellen. Dit betekent dat de Israëlische regering ongecontroleerd kan optreden terwijl zij haar burgers beperkingen oplegt. Deze wet breidt de bevoegdheden van de regering uit en schept een potentieel gevaarlijk precedent voor toekomstige situaties.
Bovendien heeft het Israëlische kabinet, door de sterke toename van het aantal gevallen van Covid-19, een wet ingediend die de veiligheidsdienst Shin Bet toestaat zijn controlemechanismen tegen Israëli’s te versterken. Het wetsvoorstel werd uitgevoerd ondanks het verzet van het hoofd van de organisatie, Nadav Argaman.
Naar schatting 10.000 mensen overtraden vorige week de Covid-19 beperkingen en demonstreerden in Tel Aviv tegen Netanyahu.
Nu regent het protesten
Bezorgdheid brengt duizenden Israëli’s in het hele land de straat op. Medio juli organiseerde de ‘Zwarte Vlag’-beweging opnieuw protesten op verschillende plaatsen, onder meer voor de ambtswoning van de premier in het Jeruzalemse stadsdeel Rehavia. Het centrale thema van de protesten is de corruptie van de regering, en Benjamin Netanyahu is gevraagd ontslag te nemen met het oog op het lopende proces tegen hem.
De organisatoren van de protesten zien een direct verband tussen de corruptie bij de overheid en de ontoereikende aanpak van de coronacrisis.
Aan de ene kant beweren de demonstranten dat Netanyahu alleen maar bezig is met zijn proces en daarom niet in staat is om de crisis efficiënt te beheersen. Aan de andere kant is dit verband gebaseerd op de wet die wordt opgesteld, waardoor de regering de Knesset kan omzeilen, wat door velen als een ondermijning van de Israëlische democratie wordt gezien.
In verdere massale protesten werd de aanpak van de crisis door de regering bekritiseerd. Op 12 juli protesteerden meer dan 10.000 Israëli’s op het Rabinplein in Tel Aviv tegen inefficiënte pogingen om de economische crisis op te lossen. De demonstranten vroegen vooral om betere financiële steun voor degenen die vanwege de corona-beperkingen werkloos zijn. Onder de demonstranten waren arbeiders die hun baan kwijtraakten en kleine ondernemers die op hulp hoopten. De getoonde posters gaven in de eerste plaats de leider van de regering de schuld.
Als de regering de coronacrisis op verantwoorde wijze had aangepakt, dan had het aanvankelijke succes – een klein aantal gevallen naar internationale maatstaven – veiliggesteld kunnen worden. Nu maakt Israël niet alleen een tweede golf mee, maar ook het hoogste aantal gevallen sinds het begin van de pandemie.
Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.
Terrorist doodt jongen bij aanslag op bus ten zuiden van Jeruzalem
Sa’ar beveelt sluiting Israëlische ambassade in Ierland
Katz beveelt voorbereiding leger op escalatie in Judea en Samaria
