Archeologische verrassing: grenssteen van Kfar Nafah

De legerbasis Nafah op de Golanhoogten kwam onlangs in het nieuws, toen Kanaal 11 in zijn serie over de Jom Kippoeroorlog de Vallei der Tranen (Hebreeuws: Sh’at Ne’ila) besprak. Nu heeft een archeologische opgraving bevestigd, dat de plaats al 1700 jaar geleden de naam Nafah droeg.

Door Michael Selutin |

De aanleiding voor de opgraving was de geplande installatie van een water­transport­leiding door de Israëlische water­leverancier Mekorot. Het bedrijf maakt momenteel een plan voor het leggen van een transportleiding op de Golanhoogte met een totale lengte van 20 kilometer. Deze is onder andere bedoeld om de militaire bases en de stad Katzrin beter van water te voorzien.

De grenssteen met de inscriptie (Foto: IAA)

Bij de opgraving werd onder andere een oude grens­steen opgedolven, die in het Grieks de naam ‘ Kfar Nafah’ vermeldt, Dorp Nafah. De archeologen van de Israëlische Oudheidkundige Dienst (IAA) waren verbaasd, dat de plaatsnaam zo lang bewaard is gebleven, hoewel er geen tekenen van voortdurende bewoning in het gebied zijn gevonden.

Onder de Romeinse keizer Diocletianus (rond 300 CE) markeerden dit soort stenen de dorpsgrenzen, ten behoeve van het heffen van belastingen op land­bouw­grond. Het is de eerste grenssteen in het centrum van de Golanhoogten, waarop de naam van een dorp verschijnt die in deze tijd nog geldig is, want Nafah was de naam van het Syrische dorp dat hier tot 1967 bestond.

In Nafah werd ook een administratief gebouw uit de Mammelukken periode (13e-15e eeuw) opgegraven, eveneens een unieke vondst op de Golan­hoogten. De karavaanserai lag aan de hoofdweg van Galilea naar Damascus. Hij vormde ook de verbinding met Safed, het centrum van het Mammelukse Galilea. Op de binnen­plaats stond een oven, waarvan de restanten nog ijzerslakken bevatten. Dit suggereert dat hier misschien een smid werkte.

Opgravingswerk in de herfst (Foto: Assaf Peretz/IAA)

Normaal gesproken worden oude plaatsnamen bewaard vanwege de continuïteit van de bewoning. De oude overblijfselen van de Nafah hebben echter niet zo’n continuïteit laten zien. Sinds de Byzantijnse periode, zo’n 1500 jaar geleden, tot aan de moderne tijd, is hier geen bewoning bekend, behalve de korte fase tijdens de Mammelukse periode. Daarom is het voor deskundigen fascinerend dat de moderne naam al in de oudheid opduikt.

De steen, die later werd gebruikt als deksteen van een graf, onderstreept de mogelijkheid dat namen van oude nederzettingen vele generaties lang bewaard blijven, zelfs wanneer er geen voortdurende bewoning was.

Wilt u meer nieuws ontvangen over Israël? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuws­brief.

Dit is ook interessant