Archeologie: Olijvenproductie gevonden onder water

Aan de Israëlische Middellandse Zeekust hebben archeologen kort­geleden het bewijs geleverd dat hier al 6600 jaar geleden olijven geproduceerd werden voor consumptie.

Door Judith Jeries |

Afbeelding: Duizenden jaren oude olijvenpitten, aangetroffen voor de kust van Haifa. (Foto: Universiteit van Haifa).

Onderzoekers van verscheidene universiteiten en onder­zoeks­instel­lingen in Israël en het buitenland hebben voor de kust van Haifa onder water een werkplaats voor de olijven­productie gevonden uit de kopertijd. De vondst is ongeveer 4000 jaar ouder dan eerdere vergelijkbare vondsten.

Men gaat er vanuit dat de zeespiegel destijds drie tot vier meter lager lag dan
nu. De kustlijn liep daardoor twee- tot driehonderd meter dieper de zee in. De ontdekte onderwaterlocatie bevindt zich honderdtwintig meter van de huidige kustlijn, en bevindt zich ongeveer vier meter onder de zeespiegel. Bij de vindplaats werden weliswaar geen aanwijzingen voor bewoning gevonden, maar wel ronde structuren met een diameter van anderhalve meter. Dit waren waarschijnlijk waterputten of voorraadkelders.

Olijfolie werd in de Oudheid voor allerlei doeleinden gebruikt, bij voedselbereiding, als brandstof voor verlich­ting, voor ritueel gebruik, en zelfs voor hygiënische en cosmetische doeleinden. Maar men weet nog steeds niet wanneer precies werd begonnen met het gebruik van olijven als eetbare vrucht. ‘Historische documenten beschrijven eetbare olijven vanaf het oude Egyptische rijk’, meldt Liora Kolska Horowitz van de Hebreeuwse Universiteit.

Ehud Galili van het Zinman-instituut voor archeologie aan de Universiteit van Haifa, zegt: ‘Deze ontdekking leert ons vooral meer over de volgorde waarin de vruchten van de olijfboom werden toe­gepast, vanaf het gebruik van het hout om te stoken, via de productie van olie zo’n 7000 jaar geleden, tot aan de tijd van onze vondst, toen olijven als voedings­middel werden gebruikt.’ Ehud Galili leidt het onderzoek naar de vondsten langs de kust van Haifa.


De plaats waar de olijvenpitten werden gevonden lag in ondiep water, niet ver van de kust. (Foto: Universiteit van Hailfa)

De onderzoekers zijn bijzonder enthousiast over de ontdekte verwerkingsplaats van olijven, die nog geheel intact is. Er is zelfs afval gevonden van de verwerking van olijven naar een eetbaar product. Zulke productie­plaatsen stortten gewoonlijk na verloop van tijd in.

In het Onderzoekslaboratorium voor Levensmiddelen van het Technion is het intussen gelukt om olijven in zeewater te conserveren. Dit kan verklaren waarom de antieke productielocatie zich zo direct aan het strand bevond.

Dit artikel (zonder de foto’s) verscheen in het aprilnummer van het Israel Today Magazine. Klik hier voor een abonnement.

Dit is ook interessant